ဝင္းဒိုး ကြန္ျပဴတာ နဲ႕ LAN (local area network),

အင္တာနက္ ကို အသုံးျပဳ တဲ့ အခါ၊ connection က် တဲ့ အခါ မ်ိဳးေတြ ရွိတတ္ပါတယ္၊ အဲဒီ အခါမွာ ဘယ္ေနရာ ေၾကာင့္ ျဖစ္လဲ ဆို တာကို ရွာေဖြ စစ္ေဆးရပါမယ္၊ အခု ေဖၚျပတဲ့ Windows Network Diagnostic Commands မ်ား က ေတာ့ network troubleshooting အတြက္ အသုံး ဝင္ပါလိမ့္မယ္၊ အသိေပး လိုသည္ မွာ diagnose လုပ္ရာတြင္ ယခု ေဖၚျပေသာ Windows Network Diagnostic Commands မ်ား သာ မက၊ networking အေျခခံ မ်ား ျဖစ္ေသာ IP address, subnet mask, default gateway, DHCP Server, DNS Servers ဆိုတာ ေတြကို နားလည္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္၊ ဥပမာ။  ။ subnet mask ဆိုတာ ဘာလဲ? Default gateway ကို ဘယ္ အတြက္ အသုံးျပဳတယ္၊  DHCP Server ဘယ္လို အလုပ္ လုပ္ လဲ? စ သျဖင့္ နားလည္ သေဘာ ေပါက္ ရန္ လိုအပ္ပါတယ္၊ networking အေျခခံ မ်ား ကို သိ မွ သာ၊ network disgnostic commands မ်ား ကို အသုံးျပဳ ၍ ဆက္စပ္ စဥ္းစား နိုင္ပါလိမ့္မည္၊ ယခု ေရးသား ေဖၚျပ ခ်က္ သည္ သိႏွင့္ ၿပီးသား သူ မ်ား အတြက္ မဟုတ္ပဲ၊ စတင္ ေလ့လာ မည့္ သူမ်ား အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။

ipconfig ဆိုတဲ့ command က ေတာ့ အသုံးျပဳထား တဲ့ network interface တခု (သို႔) တခု ထက္ ပို တဲ့ network interface မ်ား အတြက္  IP address, subnet mask  နဲ႕ default gateway တို႔ ကို ေဖၚျပေပးနိုင္တဲ့ အတြက္ အသုံးဝင္ပါတယ္၊ ကြန္ျပဴတာ တလုံးကေန network, အင္တာနက္ တို႔ နဲ႕ အဆက္ အသြယ္ ရ မရ diagnose လုပ္ရာ မွာ အရင္ဦးဆုံး စစ္ေဆး သင့္ သည္ က အဲဒီ ကြန္ျပဴတာ အသုံးျပဳ ေနတဲ့ network interface card သည္ ရသင့္တဲ့ IP address, subnet mask  နဲ႕ default gateway ရ မရကို စစ္ေဆးရပါမယ္၊ အကယ္၍ ရသင့္ေသာ IP address, subnet mask  နဲ႕ default gateway မရပါက၊ ဘာေၾကာင့္ မရ သည္ ကို ဆက္လက္ စစ္ေဆး ရမည္ ျဖစ္သည္။

IP address, subnet mask  နဲ႕ default gateway စ သည့္ အခ်က္ အလက္ မ်ား အျပင္ network interface ၏ အခ်က္အလက္ မ်ား အား လုံး ကို ျပည့္ျပည့္ စုံစုံ သိခ်င္ပါက “ipconfig /all” ကို အသုံးျပဳ ၍ ရွာေဖြ နိုင္ပါတယ္၊ ထိုသို႔ အသုံးျပဳရွာေဖြပါက၊ IP address, subnet mask  နဲ႕ default gateway တို႔ အျပင္ network interface card ၏ MAC address, DHCP Server, DNS Servers တို႔ ၏ IP address မ်ား ကိုပါ ေဖၚျပေပးမည္ ျဖစ္ေပသည္။

“ipconfig /release” “ipconfig /renew” command သည္ specific adapter ၏ အမည္ ကို ထည့္သြင္း ေဖၚျပျခင္း မရွိ ပါက၊ ကြန္ျပဴတာ တြင္ ရွိေသာ network interface card အားလုံး ကို “release” လုပ္ေပးျခင္း၊ “renew” လုပ္ေပးျခင္း မ်ား ျပဳလုပ္ ေပးမည္ ျဖစ္သည္၊ “release” လုပ္ေပးျခင္း ဆိုသည္ မွာ၊ ကြန္ျပဴတာ ၏ network interface card ႏွင့္ bind ျဖစ္ေနေသာ IP address, subnet mask, default gateway, DHCP server, DNS servers မ်ား ၏ အခ်က္အလက္ မ်ား ကို ဖယ္ရွားပစ္ လိုက္ျခင္းျဖစ္ေပသည္၊ “renew” လုပ္ေပးျခင္း ဆိုသည္ မွာ၊ ကြန္ျပဴတာ ၏ network interface card ႏွင့္ bind ျဖစ္ေနေသာ IP address, subnet mask, default gateway, DHCP server, DNS servers မ်ား ၏ အခ်က္အလက္ မ်ား ကို အသစ္တဖန္ ရရွိေစ ျခင္းျဖစ္ေပသည္။

ipconfig command ၏ အသုံးျပဳပုံ အေသး စိတ္ကို ၾကည့္ရန္ “ipconfig /?” ကို ရိုက္ႏွိပ္ရပါမည္။

“ipconfig /flushdns” ဆိုတဲ့ command လည္း ရွိပါေသးတယ္၊ အင္တာနက္ အသုံးျပဳၾကတဲ့ အခါ၊ ဥပမာ။  ။ web server ကို ၾကည့္ တဲ့ အခါ၊ အဲဒီ web server ၏ “ipaddress” သည္ DNS cache မွာ သိမ္းဆည္းထားရပါတယ္၊ DNS cache ကို update မျပဳလုပ္ ခင္၊ web server ၏ ipaddress ေျပာင္းလည္း သြားပါက၊ မၾကာေသး ခင္ က မွ browse ျပဳလုပ္နိုင္ေသာ web server ကို browse လုပ္၍ မရ နိုင္ေသာ အေျခအေန ကို ႀကဳံေတြ႕ ရနိုင္ပါတယ္၊ အဲဒီ လို အခါမ်ိဳး မွာ “ipconfig /flushdns” ဆိုတဲ့ command က DNS chche  ကို clear လုပ္ေပးပါလိမ့္မယ္၊ “ipconfig /flushdns” ကို run ဖို႔ administrator right လိုအပ္ပါတယ္။

########

Windows Network Diagnostic Commands ေတြ ထဲက ေနာက္ command တခု ျဖစ္ တဲ့ “getmac” ဆို တဲ့ command ကို ေဖၚျပပါမယ္၊ getmac command က ေတာ့ ကြန္ျပဴတာ မွာ ရွိ တဲ့ network adapters ေတြရဲ႕ MAC address (သို႔) Physical address ေတြကို ေဖၚျပေပးနိုင္ပါတယ္၊

“getmac” command ကို parameter မပါပဲ အသုံးျပဳပါက၊ local computer မွာ ရွိတဲ့၊ network adapters မ်ား၏ MAC address (သို႔) Physical address ကို ေဖၚျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ “getmac /S \\computer1” ဆိုရင္ေတာ့ remote computer တလုံး၏MAC address (သို႔) Physical address ကို ေဖၚျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ “getmac” command ၏ အသုံးျပဳ မႈ ကို အေသးစိတ္ သိရွိ ရန္ အတြက္ “getmac /?” ျဖင့္ ရွာနိုင္ပါသည္။

ေနာက္ command တခု ျဖစ္ တဲ့ arp command က ေတာ့ network devices ေတြရဲ႕၊ arp (address resolution protocol) information ကို ေဖၚျပေပးပါတယ္၊ ေအာက္ေဖၚျပပါ ဥပမာ သည္ “arp -a” command ကို run ျခင္းျဖင့္ ရရွိလာ ေသာ အခ်က္ အလက္ မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။

C:\Users\admin>arp -a

Interface: 192.168.0.101 --- 0xe

Internet Address      Physical Address      Type

192.168.0.1            06-00-00-0d-05-04     dynamic

192.168.0.255         ff-ff-ff-ff-ff-ff                static

224.0.0.22               03-00-5f-00-00-16     static

224.0.0.251             05-00-5f-00-00-fb     static

224.0.0.252             06-00-5f-00-00-fc     static

239.255.255.250      08-00-5f-7f-ff-fa       static

255.255.255.255      ff-ff-ff-ff-ff-ff          static

ေနာက္ arp command ၏ ဥပမာ တခု ကို ေဖၚျပပါမည္။

arp -s 220.0.0.161 00-50-04-62-F7-23

အထက္တြင္ ေဖၚျပေသာ arp command ဥပမာ တြင္ ip address 220.0.0.161 ရွိေသာ network device ၏ Physical address 00-50-04-62-F7-23 ကို arp entry ထဲ သို႔ ထည့္သြင္းေပး မည္၊ arp command ကို အေသးစိတ္ သိရွိ လိုပါက၊ “arp /?” ျဖင့္ ရွာ ေဖြ နိုင္ပါသည္။

ေနာက္ command တခု ျဖစ္တဲ့ “nbtstat command” ကေတာ့ NetBIOS name ျပႆ နာ ကို ေျဖရွင္း တဲ့ အခါ မ်ိဳးမွာ အသုံးျပဳ ပါတယ္၊ NetBIOS name ဆိုတာ ကေတာ့  NetBIOS over TCP/IP (NetBT) ကို အသုံးျပဳတဲ့ network ေတြ မွာ network resource ေတြကို သတ္မွတ္ (identify) ျပဳလုပ္ရန္ အသုံးျပဳတဲ့ “unique identifier”  ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

“nbtstat -n” command ကို local NetBIOS name မ်ားကို သိရွိ လို တဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ အသုံးျပဳပါတယ္။

“nbtstat -A 204.224.150.3” ကို အသုံးျပဳတဲ့ အခါ၊ remote ip address 204.224.150.3 တြင္ ရွိေသာ NetBIOS name မ်ားကို ေဖၚျပေပးမည္ ျဖစ္သည္။

“nbtstat -a computer001” ကို အသုံးျပဳေသာ အခါ၊ remote machine name “computer001” တြင္ ရွိေသာ NetBIOS name မ်ားကို ေဖၚျပေပးမည္ ျဖစ္သည္။

“nbtstat /?” ျဖင့္ nbtstat command ကို အသုံးျပဳပုံ အေသး စိတ္ကို ဖတ္ရႈ နိုင္ေပသည္။

######

Windows Network Diagnostic Commands ထဲ မွာ “telnet command” သည္ လည္း တခု အပါ အဝင္ ျဖစ္ပါတယ္၊ “telnet command” ကို အသုံးျပဳၿပီး၊ computer (ဥပမာ။  ။ telnet server ပိုင္း ကို အင္စေတာ လုပ္ထား တဲ့ ဆာဗာ တလုံး)၊ network device (ဥပမာ။  ။ switch, router, security appliance) တို႔ ကို အေဝး မွ ေန၍ ဆက္သြယ္ၿပီး၊ setup ျပဳလုပ္ျခင္း၊ manage ျပဳလုပ္ျခင္း တို႔ ကို ျပဳလုပ္ နိုင္ပါတယ္။

သတိျပဳ ရန္ မွာ “telnet” ျဖင့္ အသုံးျပဳေန စဥ္  telnet session တြင္ data ကို အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္ ေပးပို႔ မႈ အားလုံး သည္ “plain text” ျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္၊ security အတြက္ အေရး ႀကီး ေသာ ေနရာ မ်ား တြင္ မူ၊ data ကို encrypt ျပဳလုပ္ ကာ ေပးပို႔ေသာ၊ SSH (Secure Socket Shell) ကို အသုံးျပဳသင့္ပါတယ္၊ SSH တြင္ အသုံးမ်ား ေသာ software တခု ျဖစ္သည့္၊ “PuTTY” ကို https://goo.gl/XbTF မွ download လုပ္နိုင္ပါသည္။

Windows 7 မွ စ၍၊ ေနာက္ပိုင္း Windows မ်ား တြင္ “telnet” ကို default enable ျပဳလုပ္ထား ျခင္း မရွိေပ၊ ထို႔ေၾကာင့္ အသုံးျပဳလိုပါက၊ ေအာက္ပါ နည္း ႏွစ္နည္း ကို အသုံးျပဳ၍၊ “enable” ျပဳလုပ္နိုင္ပါတယ္။

Method 1 (Control Panel မွ တဆင့္ “Enable” ျပဳလုပ္ျခင္:)

Control panel မွ တဆင့္ “Enable” ျပဳလုပ္ ရန္ ေအာက္ပါ အတိုင္း လုပ္ေဆာင္ ရမည္ ျဖစ္သည္။

(၁) ဝင္းဒိုး ၏ “Control Panel“ ကို ဖြင့္ပါ။

(၂) “Programs and Features” ကို ဖြင့္ပါ။

(၃) “Turn Windows features on or off ” ကို ေ႐ႊးခ်ယ္ပါ။

(၄) “Telnet Client” box ကို check လုပ္ပါ။

ထို အခါ “Telnet Client” ႏွင့္ သက္ဆိုင္ ေသာ ဖိုင္ မ်ား ကို install လုပ္ သြားပါလိမ့္မည္။

Method 2 (command line မွ တဆင့္ ျပဳလုပ္ျခင္း)

(၁) Command Prompt ကို ဖြင့္ပါ။

(၂) Command Prompt တြင္ pkgmgr /iu:"TelnetClient" ကို ရိုက္ေပးပါ။

ထို အခါ “Telnet Client” ႏွင့္ သက္ဆိုင္ ေသာ ဖိုင္ မ်ား ကို install လုပ္ သြားပါလိမ့္မည္။

“telnet /?” ျဖင့္ telnet command ၏ အသုံးျပဳ ပုံ အေသး စိတ္ ကို သိရွိနိုင္ပါသည္။

ဥပမာ။  ။ telnet 192.168.0.101 ကို အသုံးျပဳ ျခင္း သည္၊ IP address 192.168.0.101 ၏ telnet server ကို access ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္သည္၊ ပုံမွန္ အား ျဖင့္ ဆာဗာ ကို access ျပဳလုပ္ ၿပီးေနာက္ login credential ေပၚလာၿပီး၊ (login name, password) တို႔ ကို ထည့္သြင္း ေပးရမည္ျဖစ္သည္၊ အေသး စိတ္ ကို ပုံ(၁)၊ ပုံ(၂)၊ ပုံ (၃) တြင္ ၾကည့္ေပးပါ။

telnet command ၏ အသုံးဝင္ မႈ တခု မွာ remote computer တြင္ ရွိေသာ သက္ဆိုင္ရာ service သည္ run ေနၿပီး၊ access ျပဳလုပ္၍ ရ မရ ကို စစ္ေဆး နိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္၊ ဥပမာ။  ။ microsoft.com domain သည္ HTTP service (web server) run ေနၿပီး၊ access ျပဳ လုပ္ ၍ ရ မရ ကို ပုံ (၄) အတိုင္း စစ္ေဆး နိုင္ေပသည္။

C:\Users\admin>telnet microsoft.com 80

အကယ္ ၍ HTTP service သည္  run ေနၿပီး access ျပဳလုပ္ နိုင္ပါက ပုံ (၅) အတိုင္း ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္သည္၊ ထို႔ အတူ အျခား service မ်ား ကို လည္း ၎ တို႔ ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ TCP/IP port မ်ား ကို အသုံးျပဳ ကာ စမ္းသပ္ ၾကည့္ နိုင္ပါတယ္။

#####

Windows Network Diagnostic Commands ေတြ ထဲ က၊ ေနာက္ command တခု ျဖစ္တဲ့ “route command” အေၾကာင္းကို ေျပာပါမယ္။

“route command” ကို အသုံးျပဳ ၿပီး၊ ဝင္းဒိုး ကြန္ျပဴတာ တလုံး၏ routing table ကို ၾကည့္လို႔ ရပါတယ္၊ routing table အေၾကာင္း ကို အနည္းငယ္ ရွင္းျပလိုပါတယ္၊ တကယ္ေတာ့ TCP/IP protocol ကို အသုံးျပဳၿပီး၊ data ေတြကို network ကေန တဆင့္ ပို႔ေဆာင္ တဲ့ အခါ၊ တခါ တည္း၊ data အကုန္လုံးကို သက္ဆိုင္ရာ destination (computer, switch, router, server, etc.) ဆီ ကို ပို႔ တာ မဟုတ္ပါဘူး၊ packet လို႔ ဆိုတဲ့ data ေတြကို အပိုင္းလိုက္ ပို႔ေပးၿပီး၊ လက္ခံ တဲ့ ေနရာ ကို ေရာက္ေတာ့ မွ အဲဒီ packet ေတြကို ျပန္ဆက္ၿပီး၊ ပို႔လိုက္ တဲ့ data ကို ျပန္လည္ assemble လုပ္ကာ ရယူ ျခင္းမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။

Packet ေတြကို ပို႔ေပးရာ မွာ၊ သူတို႔သည္ သူ တို႔ သြား ေနတဲ့ final destination ကို မေရာက္ခင္ router မ်ား ကို ျဖတ္သန္းသြား လာရပါတယ္၊ အဲဒီ လို သြား လာရာ မွာ packet ေတြ final destination ကို ေရာက္ ဖို႔၊ ဘယ္လို လမ္းေၾကာင္း နဲ႕ သြား လာ မလဲ? ဘယ္လို သြား လာ ရင္ လမ္းေၾကာင္း အတိုဆုံး နဲ႕ အေကာင္း ဆုံး ျဖစ္ မလဲ ဆိုတာ ကို router ေတြ က ဆုံးျဖတ္ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ packet သြားလာ မယ့္ လမ္းေၾကာင္း ၏ link speed ျမန္ဆန္မႈ၊ router ဘယ္ ႏွစ္ လုံးေလာက္ ကို ျဖတ္ ၿပီး သြား ရင္ လမ္းေၾကာင္း တို မလဲ ဆိုတာ ေတြ ကို ထည့္သြင္း စဥ္းစား ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

Windows PC ေတြ သာမက router မ်ား သည္ “dynamic routing” ကို အသုံးျပဳ ကာ router တလုံး ႏွင့္ တလုံး information မ်ာ အျပန္အလွန္ ေပး ပို႔ကာ packet မ်ား ကို ဘယ္ လို ပို႔ေပးလွ်င္ အေကာင္း ဆုံးျဖစ္မလဲ ဆိုတာ ကို ေလ့လာ ၾကပါတယ္၊ အဲဒီ လို route လုပ္ေပး နိုင္တဲ့ physical router ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ PC တလုံး ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ မွာ “routing table” ဆိုတာ ရွိပါတယ္၊ “routing table” သည္ packet မ်ား ၎ ေနရာ မွ ထြက္ တဲ့ အခါ ဘယ္သြား ရမယ္ ဆိုတာ ကို ၫႊန္ျပေပး တဲ့ ဇယား တခု ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဝင္းဒိုး ကြန္ျပဴတာ တလုံး မွာ ရွိ တဲ့ “routing table” ကို သိဖို႔ ရန္ အတြက္ “route print” command ကို အသုံးျပဳနိုင္ပါတယ္၊ ပုံ (၁) တြင္ ၾကည့္ရႈပါ၊ အဲဒီ “routing table” မွာ packet ေတြ သူ႕တို႔ ရဲ႕ destination ထြက္ခြါမယ့္ လမ္းေၾကာင္း ကို network destination, gateway address ေတြ နဲ႕ ေဖၚျပထားပါတယ္။

> route PRINT

“routing command” ကို static route ကို add/delete/change လုပ္တဲ့ အခါမ်ိဳးေတြ မွာ လည္း အသုံးျပဳေလ့ရွိပါတယ္၊ ဥပမာ။  ။ static route တခု ကို add လုပ္ခ်င္ရင္ ေအာက္ပါ syntax အတိုင္း အသုံးျပဳ နိုင္ပါတယ္။

route ADD destination_network MASK subnet_mask  gateway_ip metric_cost

subnet_mask နဲ႕ metric_cost တို႔ သည္ optional ျဖစ္ပါတယ္၊ အကယ္၍ subnet_mask ကို ထည့္သြင္း အသုံးမျပဳရင္၊ 255.255.255.0 ကို ပဲ ဝင္းဒိုး က အသုံးျပဳေပး သြားပါမယ္၊ အကယ္၍ metric_cost ကို ထည့္သြင္း အသုံး မျပဳဘူး ဆိုရင္ေတာ့၊ 0.0.0.0 network destination ရဲ႕ metric ထက္ တခု ႀကီးတဲ့ metic ကို ဝင္းဒိုး က ထည့္သြင္း အသုံးျပဳေပးသြား မည္ ျဖစ္သည္။

Metric ဆိုတာ က ေတာ့  link speed, hop count, or time delay တို႔ အေပၚ မူတည္ ဆုံးျဖတ္ ရတဲ့ တန္ဖိုး တခု ပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဝင္းဒိုး အသုံးျပဳ တဲ့ “automatic metric” ဆိုတာ ကေတာ့ link speed အေပၚမူတည္ စဥ္းစား ၿပီး၊ metric ကို local route အတြက္ auto configure လုပ္ေပးျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ေပသည္၊ “automatic metric” သည္ ဝင္းဒိုးတြင္ default enable ျဖစ္ပါတယ္။

“automatic metric” ကို အနည္းငယ္ ရွင္းျပလိုပါတယ္၊ အကယ္၍ ကြန္ျပဴတာ တလုံးတြင္ 10 Mb network interface  နဲ႕ 100 Mb network interface card ႏွစ္ခုရွိၿပီး၊ network interface card ႏွစ္ခု စလုံးတြင္လည္း  default gateway ကို configure လုပ္ထား သည္ ဆိုၾကပါစို႔၊ ထိုအခါ “automatic metric” က ေႏွးတဲ့ 10 MB network interface card ကို higher metric ေပးသြား မွာ ျဖစ္ပါတယ္၊

အကယ္၍ 192.168.35.0 subnet ကို သြား မယ့္ packet အားလုံး အတြက္ gateway address 192.168.0.2 ကို သတ္မွတ္ ၿပီး၊  “automatic metric” ကို အသုံးျပဳ ၍ static route တခု ကို ေအာက္ပါ အတိုင္း add လုပ္နိုင္ပါတယ္၊ ပုံ(၂) ကို ၾကည့္ပါ။

route ADD 192.168.35.0 MASK 255.255.255.0 192.168.0.2

အေပၚက command ကို run ၿပီး တဲ့ အခါ၊ “route print” command ကို အသုံးျပဳပါက ပုံ(၃) အတိုင္း ေတြ႕ ရွိရေပမည္။

“route command” ၏ အေသး စိတ္ ကို route /? ျဖင့္ ရွာ ေဖြ နိုင္ပါသည္။

#####

Windows Network Diagnostic Commands ေတြထဲ က ေနာက္တခု က ေတာ့ “ping” ပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ တကယ္လို႔ ကြန္ျပဴတာ တလုံးသည္ network connection က်သည္ ျဖစ္ေစ၊ အင္တာနက္ မရ သည္ ျဖစ္ေစ၊ ကြန္ျပဴတာ ၏ network interface သည္ ရွိသင့္ေသာ IP address, subnet mask, gateway address, DNS server address တို႔ ရရွိေနပါက၊ ping command ကို အသုံးျပဳ ကာ gateway, router တို႔ကို ping လုပ္ကာ စစ္ေဆးသင့္ေပသည္၊ ဥပမာ။   ။ မိမိ ကြန္ျပဴတာ ၏ gateway ip address သည္ 192.168.0.1 ျဖစ္ပါက၊ ၎ ip address ကို စစ္ လိုပါက “ping 192.168.0.1” command ျဖင့္ စစ္ေဆး နိုင္ပါသည္၊ အကယ္၍ “ping” ျပဳလုပ္နိုင္ပါက မိမိ ကြန္ျပဴတာ ႏွင့္ gateway အၾကား တြင္ အဆက္ အသြယ္ ရွိေနေၾကာင္း ကို ျပသ ေနေပသည္၊ ping test ျပဳလုပ္ ၍ ရေသာ ရလဒ္ နမူနာ ကို ေအာက္တြင္ ေဖၚျပထားပါသည္။

C:\Users\admin>ping 192.168.0.1

Pinging 192.168.0.1 with 32 bytes of data:

Reply from 192.168.0.1: bytes=32 time=1ms TTL=64

Reply from 192.168.0.1: bytes=32 time=2ms TTL=64

Reply from 192.168.0.1: bytes=32 time=2ms TTL=64

Reply from 192.168.0.1: bytes=32 time=1ms TTL=64

Ping statistics for 192.168.0.1:

Packets: Sent = 4, Received = 4, Lost = 0 (0% loss),

Approximate round trip times in milli-seconds:

Minimum = 1ms, Maximum = 2ms, Average = 1ms

Ping command ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အေသးစိတ္  အသုံးျပဳ ပုံ ကို “ping /?” ျဖင့္ ရွာေဖြ နိုင္ပါသည္။

“ping -t” command ကို အသုံးျပဳပါက၊ ping ျပဳလုပ္လို ေသာ ip address ကို စဥ္ဆက္ မျပတ္၊ ping ျပဳလုပ္နိုင္ေပသည္၊ ဥပမာ။  ။ “ping -t 192.168.0.1” ဟု ျဖစ္ပါသည္၊ statistics ကို ၾကည့္ၿပီး၊ ping ဆက္လက္ျပဳလုပ္ရန္၊ Clt+Break ကို အသုံးျပဳ နိုင္ပါသည္၊ Clt+C ကို အသုံးျပဳ ၍ ping ျပဳလုပ္ျခင္း ကို ရပ္နိုင္ပါသည္။

“Ping -a” command ကို အသုံးျပဳျခင္းျဖင့္၊ ip address ကို ping လုပ္နိုင္သည္ သာ မက၊ ၎ ip address ၏ hostname ကိုပါ resolve လုပ္ေပး နိုင္ေပသည္၊ ဥပမာ။   ။ “ping -a 192.168.0.101” ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။

Windows Network Diagnostic Command ေနာက္တခု ကေတာ့ “nslookup” command ပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ “nslookup” command ကို အသုံးျပဳၿပီး၊ ဆာဗာတခု ၏ DNS name (domain name system) ကို resolve လုပ္နိုင္ပါတယ္၊ ေအာက္တြင္ ေဖၚျပထား ေသာ ဥပမာ ကို ၾကည့္ပါ။

C:\Users\admin>nslookup microsoft.com

Server:  UnKnown

Address:  192.168.0.1

Non-authoritative answer:

Name:    microsoft.com

Addresses:  191.239.213.197

                   104.40.211.35

                   104.43.195.251

                   23.100.122.175

                   23.96.52.53

အထက္ ပါ ေဖၚျပခ်က္ တြင္ မိမိ ကြန္ျပဴတာ အသုံးျပဳေနေသာ DNS ဆာဗာ ၏ ip address သည္ 192.168.0.1 ျဖစ္သည္၊ “nslookup microsoft.com” command သည္ “microsoft.com” ၏ ip address မ်ားကို resolve လုပ္ေပး ျခင္းျဖစ္သည္၊ အသုံးျပဳပုံ မွာ အင္တာနက္ အသုံးျပဳစဥ္ အင္တာနက္ ဆာဗာ တခုခု ကို၊ access လုပ္မရပါက၊ မိမိ ကြန္ျပဴတာ အသုံးျပဳေနေသာ DNS ဆာဗာ သည္ ၎ အင္တာနက္ ဆာဗာ ကို reslove လုပ္နိုင္ မလုပ္ နိုင္ ကို အထက္တြင္ ေဖၚျပ သကဲ့သို႔ စမ္းသပ္ၾကည့္နိုင္ေပသည္။

C:\Users\admin>nslookup

Default Server:  UnKnown

Address:  192.168.0.1

> server 8.8.8.8

Default Server:  google-public-dns-a.google.com

Address:  8.8.8.8

> microsoft.com

Server:  google-public-dns-a.google.com

Address:  8.8.8.8

Non-authoritative answer:

Name:    microsoft.com

Addresses:  104.43.195.251

         23.100.122.175

         23.96.52.53

         191.239.213.197

         104.40.211.35

> exit

C:\Users\admin>

အထက္ပါ ဥပမာ တြင္ မိမိကြန္ျပဴတာ DNS အသုံးျပဳေနေသာ ဆာဗာ သည္ 192.168.0.1 ျဖစ္သည္၊ သို႔ေသာ္ ၎ဆာဗာ ကို အသုံးျပဳ ၍ resolve မလုပ္ပဲ၊ DNS ဆာဗာ ip address 8.8.8.8 (Google ၏ public DNS server) ကိုသာ အသုံးျပဳ၍ “microsoft.com” ကို resolve လုပ္ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။  

nslookup command ျဖင့္ diagnose ျပဳလုပ္ ရန္၊ DNS အလုပ္လုပ္ ပုံကို သိရွိရန္ လိုအပ္ပါသည္၊ TCP/IP protocol ကို install ျပဳလုပ္ထား မွသာ၊ nslookup command ကို အသုံးျပဳ ၍ ရမည္ျဖစ္သည္။

#it #itworld #informationtechnologyworld

ဖုန္းအေဟာင္း တစ္လုံးကို အိမ္လုံျခဳံေရး ကင္မရာ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲနည္း

ဖုန္းအသစ္ တစ္လုံး ၀ယ္လုိက္ၿပီးတာနဲ ့ဖုန္းအေဟာင္းေလးကို ဘာလုပ္ရမွန္းမသိျဖစ္ေနပါသလား။ သင့္ ဖုန္းအေဟာင္းဟာ သုံးလုိ ့ရၿပီး ေနာက္ေက်ာ ကင္မရာ ကလည္း ေကာင္းေန ေသးတယ္ ဆုိရင္ေတာ့ security camera အျဖစ္ အက်ိဳးရွိရွိ ေျပာင္းလဲ အသုံးျပဳၾကည့္ ရေအာင္။ ဒီလုိသုံးဖုိ ့အတြက္ ဖုန္းႏွစ္လုံး လုံးမွာ internet လုိ ပါလိမ့္မယ္။

အဆင့္ ၁ - ဖုန္းအေဟာင္း တစ္လုံးမွာ security camera app တစ္ခုကို သြင္းပါ။

ပထမဆုံး အေနနဲ ့သင့္ဖုန္း အတြက္ လုံျခဳံေရး ကင္မရာ (security camera) app တစ္ခု ေရြးခ်ယ္ သြင္းဖုိ႔ လုိပါတယ္။ security camera app အမ်ားစုက features ေတြ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား တူပါတယ္။ iOS မွာ ဆုိရင္ေတာ့ Manything လုိ ့ေခၚတဲ့ application က အေကာင္းဆုံး တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။

• - free download ေပးတဲ့ Manything ကို App Store ကေန ဖုန္းအသစ္ေကာ အေဟာင္းဆီမွာ ထည့္လုိက္ပါ။
• - ဖုန္းအေဟာင္းမွာ ၊ Settings ထဲ ၀င္ျပီး Auto Lock ကို disable လုပ္ေပးပါ။
• - Manything ကို email address ဒါမွမဟုတ္ FB account သုံးျပီး Register (သို ့) Sign in ၀င္ပါ။
• - iOS ဖုန္းအေဟာင္းကို Camera mode ထားျပီး ဖုန္းအသစ္မွာ Viewer mode ထားပါ။
• - ကင္မရာက အနီေရာင္ခလုတ္ကိုႏွိပ္ျပီး live stream စလႊင့္လုိ ့ရပါျပီ။
• - ဖုန္းအသစ္မွာဆုိရင္ေတာ့ live stream လႊင့္ေနတာက streaming devices စာရင္းမွာ ေပၚေနပါလိမ့္မယ္။
• - ကြန္ျပဴတာကေန ၾကည့္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ manything.com မွာ sign in ၀င္ေပးဖုိ ့လုိပါမယ္။

Android အတြက္

Android အတြက္ကလည္း သိပ္မကြာပါဘူး။ ပုိေကာင္းတာတစ္ခုက ေရြးခ်ယ္စရာ app ေတြ ပုိမ်ားတာပါ။ အေကာင္းဆုံး တစ္ခု ကေတာ့ IP Webcam ဆုိတဲ့ app ျဖစ္ပါတယ္။ Free အခမဲ့အေနနဲ ့ lite version ရႏိုင္ျပီး Pro version နဲ ့သူ ့ရဲ့စြမ္းေဆာင္ရည္ feature ေတြ အကုန္ လုိခ်င္တယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ၃.၉၉ ေဒၚလာ သြင္းဖုိ ့လုိပါတယ္။

IP Webcam app ဟာ local ေကာ ဒါမွမဟုတ္ ႀကိဳက္တဲ့ ေနရာ ကေန အင္တာနက္နဲ ့live stream လႊင့္ေနတာကို ၾကည့္ဖုိ ့အတြက္ Ivideon ဆုိတဲ့ cloud video streaming ၀က္ဘ္ဆုိဒ္ကို အသုံးျပဳ ႏိုင္ပါတယ္။

• - IP Webcam ကို Google Play ကေန ဖုန္းအေဟာင္းထဲ သြင္းပါ။
• - IP Webcam ကို ဖြင့္ျပီး စိတ္ၾကိဳက္ video preference ၊ effect ၊ power management ေတြ ခ်ိန္လုိ ့ရပါတယ္။ အသံ ခ်ည္း ဒါမွမဟုတ္ လွဳပ္ရွားမွဳ ခ်ည္းပဲ ရိုက္ကူး ခ်င္လည္း ေရြးႏိုင္ပါတယ္။
• - Ivideon ကေန stream လႊင့္မယ္ဆုိရင္ register ဒါမွမဟုတ္ sign in လုပ္ဖုိ ့လုိအပ္ျပီး ကိုယ့္ဖုန္းနဲ ့ ရလားဆုိတာ compatibility စစ္လုိ ့ရပါတယ္။
• - Stream တိုက္ရိုက္လႊင့္ဖုိ ့အတြက္ app ေအာက္ဆုံးနားမွာ Start server ကို ေရြးေပးပါ။
• - Stream ၾကည့္ဖုိ ့အတြက္ဆုိရင္
• - Security camera အျဖစ္ထားထားတဲ့ ဖုန္း အေဟာင္းက IP address နဲ ့port နံပါတ္တုိ ့ကို ရွာပါ။
• - တျခား ကြန္ျပဴတာ၊စမတ္ဖုန္း၊ဒါမွမဟုတ္ တက္ဘလက္ကေနၾကည့္မယ္ဆုိရင္ Web browser ရဲ့ address bar မွာ ဖုန္းအေဟာင္းရဲ့ IP address ကို ရိုက္ထည့္ေပးပါ။

အဆင့္ ၂ - သင့္ဖုန္းအေဟာင္းကင္မရာ ရိုက္ဖုိ ့အတြက္ ေနရာေရြးပါ။

Stream စမ္းလုပ္ၾကည့္တာ ရၿပီဆုိရင္ ကိုယ့္စိတ္ၾကိဳက္ ေနရာကို ရိုက္ကူးဖုိ ့အတြက္ ဖုန္းကို သင့္ေတာ္တဲ့ ေနရာမွာ ထားထားေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။

အဆင့္ ၃ - ဖုန္းကို ၿငိမ္ေအာင္ထားၿပီး အားသြင္းထားဖုိ႔ လုိ္ပါမယ္။ ဗီဒီယိုိကုိ streaming လႊင့္တာ အား အရမ္းစားၿပီး ဖုန္းက တစ္ခ်ိန္လုံး ဖြင့္ထားရမွာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ အားသြင္းႏိုင္မယ့္ ေနရာနား ျဖစ္ဖုိ ့လည္း လုိပါတယ္။ အားသြင္းတဲ့ ေနရာနဲ ့ေ၀းေ၀းမွာ ထားခ်င္တယ္ ဆုိရင္ ဆယ္ေပရွည္တဲ့ micro USB ၾကိဳးကို ၀ယ္ယူ အသုံးျပဳႏိုင္ ပါတယ္။

Ref: Cnet

ဖုန္​း​ေဘမရွိတဲ့ Data SIM Card ကို အင္​တာနက္​ Free အသံုးျပဳႏိုင္​တဲ့ YOUR FREEDOM.apk

By Myo Thet3:05:00 pm14 comments

Internet connection ကို Free သံုးလို႔ရတဲ့ Your Freedom.apk ​ေလးပါ။ က်​ေနာ္​့မွာ႐ွိ​ေနတာၾကာပါၿပီ။ မစမ္​းျဖစ္​တာကတ​ေၾကာင္​း မအားတာကတ​ေၾကာင္​း ဒီ apk ​ေလးရဲ႕အ​ေၾကာင္​းကိုမသိခဲ့တာပါ။ ခု​ေတာ့ အၾကံကုန္​ ဂဠဳန္​ဆားခ်က္​ဆိုတဲ့အတိုင္​း ဖုန္​း​ေဘမ႐ွိ​ေတာ့တာနဲ႔ ဒီ apk ​ေလးစတင္​အသံုးျပဳလိုက္​တာ ခုမွ​ေကာင္​းမွန္​သိ​ေတာ့တယ္​ဗ်ာ။ တကယ္​ကိုအသံုးဝင္​ပါတယ္​။ က်​ေနာ္​ ဒီpost နွင့္ ဒီ​apk upload တင္​တာကို Your Freedom သံုးၿပီးတင္​ထားတာပါ။ download/upload အကုန္​လုပ္​လို႔ရပါတယ္​။ က်​ေနာ္​့ SIM Card ထဲမွာ ပိုက္​ဆံတစ္​ျပားမွထည္​့မထားပါဘူး။ 0 kyats ပါ။ Ooredoo data card နဲ႔သံုးပါတယ္​။ ယံုတမ္​းစကား​ေျပာတာလည္​းမဟုတ္​ပါဘူး။ က်​ေနာ္​တို႔သူငယ္​ခ်င္​းတ​ေတြက​ေတာ့ free သံုး​ေနၾကပါၿပီ။ ခုဒီ post ကိုဖတ္​ၿပီး သံုးလို႔အဆင္​​ေျပသြားတဲ့သူ​ေတြက​ေတာ့ယံုၾကမွာပါ။ သံုးလို႔အဆင္​မ​ေျပ​ေသးတဲ့သူမ်ားက​ေတာ့ ဆက္​ၿပီးႀကိဳးစားၾကည့္​့ၾကပါ။ ဒီ Apk ကို​ေရးထားတဲ့ဆရာႀကီးကို ဂုဏ္​ယူၿပီး​ေက်းဇူးတင္​ပါတယ္​။ ၿပီး​ေတာ့ က်​ေနာ္​့သူငယ္​ခ်င္​း ya kout ကိုလဲ​ေက်းဇူးတင္​ပါတယ္​။ သူ႔​ေၾကာင္​့ ဒီ post ကို ​ေရးၿပီး အားလံုးကို ျပန္​လည္​မွ်​ေ၀​ေပးျဖစ္​သြားတာပါ။ သိၿပီးသားသူမ်ားက​ေတာ့​ေက်ာ္​သြားပါ။ မသိ​ေသးတဲ့သူမ်ား​က​ေတာ့ ဒီpost ကို ​​ေသခ်ာဖတ္​ၿပီး လုပ္​ၾကည္​့ၾကပါ။ အသံုးျပဳနည္းမ်ားကို ​ေအာက္​မွာပံုႏွင္​့တကြ ႐ွင္​းျပ​ေပးထားပါတယ္​။ Apk ကိုလည္​း download လုပ္​ယူႏိုင္​ပါတယ္​။

Your Freedom.apk DOWNLOAD ရယူရန္​...

အသံုးျပဳနည္​း >>>>>

>> Apk ကို Download ယူၿပီး Install လုပ္​လိုက္​ပါ။ ၿပီးရင္​ ဖြင္​့လိုက္​ပါ။ ​ေငြလံုး၀မရွိတဲ့ data card မွ internet ကိုဖြင့္ထားပါ။​​​ ေအာက္​မွာျပထားတဲ့ပံုအတိုင္​း​ေပၚလာရင္​ configure ကိုႏွိပ္​လိုက္​ပါ။ 

>> ၿပီးရင္​ General settings >>> language,( system default ) ​ေနရာမွာ Burmese လို႔သတ္​မွတ္​​ေပးလိုက္​ပါ။ 

>> ၿပီးရင္​ apkကို back key နဲ႔အားလံုးျပန္​ထြက္​ၿပီး ျပန္​ဝင္​လိုက္​ပါ။ ​ေအာက္​ကပံုအတိုင္​း ျမန္​မာ language နဲ႔ျမင္​​ေတြ႔ရမွာျဖစ္​ပါတယ္​။ (ျပင္​ဆင္​မႈျပဳလုပ္​ရန္​) ကိုႏွိပ္​ပါ။ 

>> (ဖရီးဒမ္​းအ​ေၾကာင္​း) သို႔ဝင္​ပါ။ 

>> တက္​လာတဲ့ list ကိုအ​ေပၚသို႔တြန္​းလိုက္​ပါ။ >>> (မသိပါကတဆင္​့ခ်င္​းဆီလုပ္​ရန္​) ကိုႏွိပ္​ပါ။

>> (ႀကိဳဆိုပါတယ္​) လို႔ျပလာရင္​ အ​ေပၚက ျမႇား​ေလးကိုႏွိပ္​ၿပီး ​ေ႐ွ႕ကိုျပထားသည္​့ျမႇားကုန္​တဲ့အထိဆက္​သြားပါ။ 

>> (ဖရီဒမ္​းဆာဗာမ်ား႐ွာ​ေဖြျခင္​း) မ်ားအလုပ္​လုပ္​​ေနပါလိမ္​့မယ္​။ ​ေစာင္​့​ေပးပါ။ ​

>> (႐ွာ​ေတြ႕​ေသာဖရီးဒမ္​ဆာမ်ား) တက္​လာတဲ့အထဲမွ လိုင္​းအ​ေကာင္​းဆံုး ကို​ေရြး​ေပးၿပီး အ​ေပၚကျမႇား​ေလးနဲ႔ဆက္​သြားပါ။ 

>> (ဂုဏ္​ယူပါသည္​) လို႔​ေပၚလာခဲ့ရင္​ အမွန္​ျခစ္​​ေလးကိုႏွိပ္​လိုက္​ၿပီး home key နဲ႔ထြက္​လိုက္​ပါ။

>> noti bar ​ေပၚမွာတက္​​ေနတဲ့ ပိတ္​​ေနတဲ့တံခါး​ေလးကိုဆြဲခ်ၿပီး ဖြင္​့လိုက္​ပါ။>>> ၿပီးရင္​ (စတင္​ဆက္​သြယ္​ရန္​) ကိုႏွိပ္​ၿပီး​ေစာင္​့​ေနပါ။ 

>> noti bar ​ေပၚမွာ ​​ေအာက္​မွာျပထားသည္​့အတိုင္​း ေသာ့ပံု​ေလးတက္​လာၿပီး တံခါး​ေလးပြင့္​သြားရင္​ အင္​တာနက္​ကို စတင္​အသံုးျပဳႏိုင္​ပါၿပီ...

မွတ္​ခ်က္​။ ။ က်​ေနာ္​တခုစိတ္​ပူမိလို႔ပါ.... က်​ေနာ္​့အ​ေတြး​ေပါ့..... ဟုတ္​ခ်င္​မွလဲဟုတ္​မွာပါ။ ဒီ apk ကိုအသံုးျပဳတာဟာ internet location ကတျခားႏိုင္​ငံ​ေတြမွာ​ေရာက္​သြားတဲ့အတြက္​​ေၾကာင္​့ Facebook အသံုးျပဳတဲ့အခါမွာ Facebook lock က်သြားခဲ့မယ္ဆို​ရင္​ က်​ေနာ္​ကိုအျပစ္​မတင္​ပါၾကပါနဲ႔။ facebook account ​ေတြဟာ vpn ​ေက်ာ္​လိုက္​ရင္​ lock က်တက္​ပါတယ္​....

အားလံုးအဆင္​​ေျပၾကပါ​ေစ.. ..

အတိုးႏွုန္း ႏွင့္ စီးပြား ၀င္ေငြ တြက္ခ်က္နည္း အေႀကာင္း သိေကာင္းစရာ ...

စီးပါြးေရသမား မ်ား အလုပ္ လုပ္ရာ တြင္ မိမိ လုပ္ေသာ လုပ္ငန္း ဘယ္ေလာက္ အတိုး ကိုက္သလဲ ဆိုတာ ကို ေပသီး ျပန္ေခါက္ႀကပါ တယ္။  ဥပမာ ၃ က်ပ္ တိုးလား? ၅ က်ပ္ တိုးလာ? ၁၀က်ပ္ တိုးလား? သူမ်ား ဆီ မွ ေငြ မေခ်းပဲ ကိုယ္႔ ပိုက္ဆံႏွင့္ ကိုယ္ လုပ္ေသာ္လည္း မိမိ လုပ္ငန္း အတိုး ဘယ္ေလာက္ ကိုက္လဲဆိုတာ လခ်ဳပ္ ႏွစ္ခ်ဳပ္ တြက္ႀကေပသည္။ တြက္ဘို႕လဲ လိုပါသည္ ။  ဒါမွလဲ မိမိ လုပ္ငန္း တိုးတက္မူ႕ဆုတ္ယုတ္မူ႕ သိနိုင္ပါသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕ စနစ္ မက်ေသာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား က ok ok နဲ႕ အခ်ိန္ တန္ေသာ္ မ ok ဘဲ ျပဳတ္သြားပါေတာ့သည္။ ဘာျဖစ္လို လဲ ဆိုေတာ့ စနစ္တက် တစ္လ တစ္ခါ တႏွစ္ တစ္ခါ စာရင္း မခ်ဳပ္လို႕ပါ။ စာရင္းျပန္ခ်ဳပ္ျခင္း အားျဖင့္ အရူံး အျမတ္ ကို  ဦးစြာ သိရပါလိမ္မည္။  ok ျမတ္ပါ တယ္။  ေနာက္ တစ္ဆင့္ ဘယ္ အတိုးနဲ႕ ကိုက္ပါသလဲ? ၂၀ တိုးေလာက္ ကိုက္ရင္ ok ပါတယ္။ ၃က်ပ္ တိုး ကိုက္ရင္ သိပ္မေကာင္းဘူးေပါ့။ ကိုယ္ေငြလို လို႕ လွယ္ရင္ ေရႊ အေပါင္ေလးေပး မွ ၃က်ပ္ တိုးနဲ႕ ဆြဲလို႔ ရမွာကိုး ဒီေတာ့ ၃က်ပ္တိုး နဲ႕ ကိုက္ရင္ အရင္း ပဲ အေပါင္ဆိုင္ ကို လုပ္ေကြ်း လိုက္တာပဲလို႕သတ္မွတ္ ပါတယ္။  အခု ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ဘဏ္တိုး (ဘဏ္ေငြ အပ္ထားရင္ ဘဏ္ ကေပးေသာ အတိုးႏႈန္း)  ေတာင္ သိပ္ မကိုက္ျခင္ဘူး ဟု ျငီးတဲ႕သူမ်ားပါသည္။ တစ္ကယ္လဲ အဲ႕ဒီလို ျဖစ္ေနႀကပါသည္။  ေျမကြက္ ေရာင္းဝယ္ လုပ္ေနသူ ရဲ႕စကား.... သူ ဟိုတစ္ ေလာက ေနရာ တစ္ခု မွာ ၈၀×၈၀ ေျမကြက္ တစ္ကြက္ ကို ၂၄၀၀ သိန္း နဲ႕ ဝယ္လိုက္ ပါတယ္။ အခုေျခာက္လ ေလာက္ႀကာ ေတာ့ သိန္း၂၅၅၀ လာေပးပါတယ္။ က်ြန္ေတာ္ က " မင္းေထာျပီ " ဆိုေတာ့ "ဘယ္ ကေထာရမွာတုန္း ရူံးေနတာ" " ေဟ" ဆိုေတာ့ သူက စိတ္ရွည္ လက္ရွည္ တြက္ျပပါတယ္။ သူ႕မိတ္ေဆြ ဆီမွာ ထားရင္ ၁ က်ပ္ ၂၅ျပား အတိုး ရေႀကာင္း သိန္း၂၄၀၀ ကို ေျခာက္လ ထားရင္ အတိုးရပံု တြက္ျပပါတယ္။ ပထမလ သိန္း ၂၄၀၀ မွာ ရရွိေသာ အတိုး သိန္း ၃၀ ရပါတယ္။ ဒုတိယလ သိန္း ၂၄၃၀ မွာ အတိုး သိန္း ၃၀.၃၇ ရပါတယ္ ။ တတိယလ သိန္း ၂၄၆၀.၃၇ မွာ အတိုး သိန္း ၃၀.၇၅ ။ စတုထၱလ သိန္း ၂၄၉၁.၁၂ အတိုး သိန္း ၃၁.၁၃ ။ ပဥၥမလ သိန္း ၂၅၂၁.၂၅ အတိုး သိန္း ၃၁.၅၁ ။ ဆ႒မလ သိန္း ၂၅၅၁.၇၆ အတိုး သိန္း ၃၁.၈၉ ။ ေျခာက္လ အပ္ျပီး ရရွိမဲ႕ တိုးရင္းေပါင္း သိန္း ၂၅၈၃.၆၅ ျဖစ္ပါတယ္။ "အဲ႕ဒီေတာ့ လက္ရွိ ရတဲ႕ေဈးက ၃၃ သိန္းေလာက္ ရူံးေနေႀကာင္း ဒါေတာင္ အတိုးႏႈန္း ကို ၁က်ပ္ ၂၅ျပား ႏႈန္း နဲ႕သာ တြက္ ထားေႀကာင္း တစ္ကယ္ လို႔ အျပင္မွာ ၃က်ပ္ တိုး နဲ႕ ယူျပီး ဝယ္ထားတာ ဆိုရင္ အရူံး ျပေနျပီ ျဖစ္ေႀကာင္းရွင္းျပေတာ့ နားေထာင္ရင္း ကြ်န္ေတာ္ တစ္ကိုယ္ လံုး ေခြ်းေတြ ျပန္ လာလို႕ သူငယ္ခ်င္း က တစ္ရူးေပပါ ဆဲြထုတ္ေပး ျပီး " ဟာ မင္း ဘယ္လိုျဖစ္တာလဲ ေခြ်းေတြ အရမ္းထြက္ေနပါလား?   သူနဲ႕ လမ္းခြဲျပီး အတိုးႏႈန္း ရဲ႕ လုပ္ငန္းေပၚ အက်ိဳး သက္ေရာက္မူ႕ ကို စဥ္းစားရင္ ေခြ်းေတြ ထပ္ ထြက္လာပါ တယ္။ လက္လီဆိုင္ မ်ား နဲ႕ အတိုးႏႈန္း ဆိုင္ခန္း တစ္ခန္း ကို တစ္လ ၆သိန္း နဲ႕ သိန္း၂၀၀ ရင္းျပီး လက္လီ ဆိုင္ ဖြင့္တယ္ ဆိုႀကပါစို႕။ ေရာင္းေကာင္းေကာင္း မေကာင္းေကာင္း တစ္ေန႕ ပံုမွန္ ထြက္ မဲ႕ စားရိတ္ တြက္ႀကည့္ ရေအာင္ ......... 1) မိတ္ေဆြ လုပ္အားခ ကို ၈၀၀၀ သတ္မွတ္ႀကစို႕ 2) အလုပ္သမား ႏွစ္ေယာက္ ေန႕စားခ 5000×2= 10000က်ပ္ 3) ေရဘိုး မီးဘိုး တစ္ရက္ 3000 ဘဲ ထားၾကစို႕ 4) ထမင္းဟင္း စားရိတ္ 12000 ဘဲ ထားၾကစို႕ 5)ဆိုင္ခန္း ဌားခ တစ္ရက္ 20000 6) အရင္း သိန္ 200 ကို 3 က်ပ္ တိုး နဲ႕တစ္ရက္ေပးရမဲ႕အတိုး 20000 7) စည္ပင္ အမူိက္ခြန္ 1000 သာေရး နာေရး က်န္းမာေရး ပညာေရး စားရိတ္မ်ား ထည့္ မတြက္ေတာ့ပါဘူး။  မိမိေရာင္းတဲ႕ ကုန္ပစၥည္းမ်ား အေလ အလြင့္ ထည့္ မတြက္ေတာ့ပါဘူး။  ဒီ စားရိတ္ေတြ က တစ္ေယာက္နဲ႕ တစ္ေယာက္ ကုန္က်စားရိတ္ မတူနိုင္ပါဘူး။ ကိုယ္႔ ဟာကိုယ္ ထည့္ေပါင္းႀကပါ။   အဲ႕ဒီေတာ့ တစ္ေန႕ေရာင္းေကာင္းေကာင္း မေကာင္းေကာင္း မိတ္ေဆြ ရဲ႕ ထြက္ေငြ က 74000 က်ပ္ ရွိပါတယ္။ ဒီေန႕ မိတ္ေဆြ အေရာင္း အဝယ္ လုပ္ လို႔ အျမတ္ေငြ 50000 ဆိုရင္ မိတ္ေဆြ 24000 အႏႈတ္ျပ သြားပါျပီ။  အေရာင္း အဝယ္ က ဒီေန႕ ေကာင္း တယ္ မနက္ျဖန္ မေကာင္းဘူး ဆိုတဲ႕သေဘာ ရွိပါတယ္။ ဒီေတာ့ လခ်ဳပ္ နဲ႕ျပန္ဖမ္း ရပါတယ္။ ရက္ 30 ပဲ သတ္မွတ္ ၾကစို႕။  တစ္လ မိတ္ ေဆြရဲ႕ ေသခ်ာ တဲ႕ ထြက္ေငြ က 2220000 က်ပ္ပါ။ မိတ္ေဆြ ရဲ႕ အျမတ္က သိန္း 40 ဆိုရင္ ဒီလ 17.8 ျမတ္ ပါတယ္။ သာေရး နာေရး ပညာေရး က်န္းမာေရး ေမာ္ေတာ္ကား ဆီဘိုး  နုတ္လိုက္ရင္ ရူံးေတာင္ ရူံးမလားပဲ။ တစ္ခ်ိဳ႕ လက္လီဆိုင္ မ်ား က ပစၥည္းေဈး ကို % အေသ တင္ ေရာင္းတဲ႕ သူေတြ အတြက္ ေဖာ္ျမဴလာ ခ်ႀကည့္ ရေအာင္..........  ဆိုပါစို႕ မိတ္ေဆြက ပစၥည္း အားလံုး ကို 10% တင္ထားတယ္ေပါ့။ မိတ္ေဆြ ထြက္ေငြ ကာဘာျဖစ္ဘို႕ မိတ္ေဆြေရာင္းရေငြ ဟာ အနဲဆံုး တစ္သိန္း ကို တစ္ေသာင္းျမတ္ေတာ့ အနဲဆံုး ေရာင္ရေငြ က 780000 ဘိုးရွိမွ မိတ္ေဆြ အရင္းရမွာ ဆို တဲ႕ အသိေလး ထည့္ထား လိုက္ရုံပါပဲ။ ရွင္းပါတယ္ေနာ္။  ေရႊ ဝယ္ေရာင္း နဲ႕ပတ္သက္ လို႔ေျပာႀကည့္ရေအာင္........ ဆိုႀကပါစို႕ မိတ္ေဆြ သိန္း210 ရင္းျပီး ေရႊသံုး တံု ဝယ္လိုက္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ေရႊေဈးက တစ္တံုးကို သိန္း70ေပါ့ ။  ေရႊ ကစားရင္ ေရႊ နဲ႕ပဲ အရင္း သတ္မွတ္တာ အရွင္းဆံုး နဲ႕ အမွန္ဆံုးပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕လဲ ယာယီ ဝင္ကစားသူက အရင္း ကို ျမန္မာက်ပ္ ေသာ္လည္း ေကာင္း ေဒၚလာ နဲ႕ေသာ္လည္းေကာင္း သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ 1) ေရႊ နဲ႕ သတ္မွတ္ရင္ ေရႊ 3 တံုး 2) ျမန္မာေငြ နဲ႕ သတ္မွတ္ရင္ က်ပ္ သိန္း 210 3) ေဒၚလာ နဲ႕သတ္မွတ္ရင္ 1200 ပဲ သတ္မွတ္ၾကစို႕    ေဒၚလာ $ 17500 ဒီေရႊ သံုးတံုး ကို အရင္းျပုျပီး အေရာင္း အဝယ္ လုပ္ရာ တစ္လျပည့္ တဲ႕ အခ်ိန္ မွာ ေရႊေဈး က 780000 ေဈးျဖစ္ျပီး ေဒၚလာ ေဈး က ၁၂၃၀ ျဖစ္ေနသည္ ဆိုႀကပါစို႕ ၊ 1) မိတ္ေဆြ လက္ထဲမွာ ေရႊ သံုးတံုး နဲ႕ အျမတ္ေငြ က်ပ္ 5 သိန္း ဆိုရင္ မိတ္ေဆြ ေသခ်ာတဲ႕ ၅ သိန္္း ျမတ္ သြားပါျပီ။ 2) မိတ္ေဆြ လက္ထဲ မွာ က်ပ္ 225 သိန္း ေငြသားခ်ည္းပဲ က်န္တယ္ ဆိုရင္ မိတ္ေဆြ ေငြသား 15 သိန္း အျမတ္ျပေသာ္ လည္း ေရႊ နဲ႕ တြက္ရင္ က်ပ္ 14 သိန္း အရူံး ေပၚသြားပါျပီ။ 3) မိတ္ေဆြ လက္ထဲမွာ ေဒၚလာ $ 18200 က်န္ခဲ႕ရင္ ေဒၚလာ အေနနဲ႕ ေျပာရင္ 700 ျမတ္ေသာ္လည္း ေရႊ သံုးတံုး နဲ႕ ျပန္တြက္ ရင္ ေဒၚလာ $ 520 အရူံးျပေနပါျပီ။ 4) အတိုးႏႈန္း နဲ႕ တြက္ရင္ 1.25 အတိုး နဲ႕တြက္ရင္ သိန္း 210 တလ ျပည့္တဲ႕ အခ်ိန္မွာ ရမဲ႕ တိုးရင္းေပါင္း 21262500 ရမွာပါ။ အတိုးႏႈန္း အေျခခံျပီး အျမတ္ျပန္တြက္ႀကည့္ႀကစို႕...... 1) ေရႊ အေျခခံတဲ႕သူက 2637500  က်ပ္ျမတ္ပါတယ္။ 2) က်ပ္ေငြ အေျခခံတဲ႕သူက 1237500  က်ပ္ျမတ္ပါတယ္။ 3) ေဒၚလာ အေျခခံ တဲ႕သူက 1487500 က်ပ္ျမတ္ပါတယ္။   ဒီ အပင္မွာ ေရႊ ဝင္ကစားသူ သံုးဦး လံုး အတိုးေပးစား သူနဲ႕ စာရင္ ok ပါတယ္။ တစ္ကယ္လို႔မ်ား ေရႊေဈး ေငြလႊဲ ႏႈန္း ဂြ်မ္းျပန္က် လာရင္ အတိုးေပးစား တဲ႕သူက ရီေနမွာပါ။  ဆိုႀကပါစို႕ ေရႊေဈး 670000 နဲ႕ ေဒၚလာေဈး 1150 ျဖစ္ခဲ႕ရင္ ေရႊ ဝင္ကစားသူ သံုးဦး စလံုးျမန္မာက်ပ္ျပန္ လဲရင္ အရူံးေပၚေနျပီ အတိုးေပးစားသူက စင္ေပၚ ေရာက္သြားပါတယ္။ ျမန္မာ က်ပ္ မာလာတဲ႕သေဘာပါ။ ဒီ အျဖစ္ အပ်က္ ကေန "သီအိုရမ္" ထုတ္ႀကည့္ရင္ ေရႊေဈး  ျငိမ္တဲ႕ အက် ဘက္ကို ဦးတည္ေနရင္ ျမန္မာေငြ မာလာရင္ " အတိုးေပးစား" တာ ကိုက္ပါတယ္။ တစ္ကယ္လို႕ ေရႊေဈး တက္ရိပ္ျပတဲ႕ အခ်ိန္ ျမန္မာေငြ ေပ်ာ့ လာတဲ႕ အခ်ိန္ မွာ ေရႊ ဝင္ကစားတာ ပိုအက်ိဳးရွိပါတယ္။   အက်ိဳးအျမတ္ က ဘာမွ မဆိုင္ပါဘူး။ ခုန အျဖစ္အပ်က္ ကေနျပီး က်ပ္ေငြ ႏွင့္ ေဒၚလာ အေျခခံတဲ႕သူ ႏွစ္ ေယာက္က ေရႊသံုးတံုး ျပန္ မဝယ္ နိုင္ေသာ္လည္း နီးစပ္ရာ ဘဏ္မွာ ျပန္အပ္ျပီး အတိုးႏႈန္း လိူင္း ျပန္စီး ရင္ ေရႊေဈး အက် ကို က်ားေခ်ာင္း ျပန္ေခ်ာင္းျပီး အဝယ္ မွန္ရင္ ျပန္ျမတ္ၾကပါေသးတယ္။ ကမာ႔ၻေရႊေစ်း က တက္လိုက္ က်လိုိက္ အျမဲျဖစ္ေနတာကိုးဗ်။ Good will နဲ႕ Intellectual property ဘက္ေတြမွာ ရင္းႏွီ ျမွဳပ္ႏွ့့ံ လုပ္ကိုင္ တာဟာ အင္မတန္ ေကာင္း ပါ တယ္။ နိုင္ငံေတာ္ အစိုးရ ကလည္း အားေပးမွာပါ။ ကမာၻ မွာ ဒုတိယ အခ်မ္းသာဆံုးျဖစ္တဲ႕ မစၥတာ ဝါရင္း ဘတ္ဖတ္ (စာလံုးေပါင္း မွားရင္ ခြင့္လႊတ္) ကေျပာ ပါတယ္။ " သူ ဘယ္ေတာ့မွ ေရႊ မွာ ရင္းႏွီးျမူတ္ႏွံ မူ႕ မလုပ္ဘူး လယ္ေျမမွာ ရင္းႏွီး ျမူိတ္ႏွံရင္ အေမရိ ကန္ လယ္သမားေတြ အလုပ္ ရမည္ေပါ့"  ျမန္မာ့ေရႊေပၚမွာ အဓိက အက်ိဳး သက္ေရာက္မူ႕ ၂ ခ်က္ရွိပါတယ္။ ကမာၻေရႊေဈး ရယ္ ျမန္မာ့ ေငြလဲႏႈန္း ရယ္ ရိွပါတယ္။ ကမာ႔ၻေရႊေဈး က မည္သူမွ control မရပါ။ သူဟာသူ float ျဖစ္ေနမွာပါ။ inflation က ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ တို႕ ေငြ မာတာေပ်ာ့ တာနဲ႕ တိုက္ရုိက္ ဆက္ႏြယ္ေနပါတယ္လို႕ထင္ပါတယ္။  ဆရာေျပာသလို ကုန္ေဈးႏႈန္းေဖာင္းပြတဲ႕ သေဘာ က ျမန္မာေငြေပ်ာ့လို႕ ပါ။ အရင္ က အစိုးရ ဝန္ထမ္း လစာ တိုးတယ္ ဆိုရင္ပဲ အျပင္ေဈးကြက္ မွာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ေငြကေပ်ာ့႔လာ တတ္ ပါတယ္။ ဒီ factor တစ္ခု က ျမန္မာ့ေရႊေဈး ကို ျမင့္ေစပါ တယ္။ ဆရာ ေျပာသလိုပါပဲ အတိုးႏႈန္း ထက္စာရင္ အဓိက အက်ိဳး သက္ေရာက္မူ႕က infation ပါ။ ေမ်ာ္လင့္ထားတဲ႕ ။ ေမ်ာ္လင့္ မထားတဲ႕ ကုန္ေဈးႏႈန္း ေဖာင္းပြမူ႕ ကျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေငြလႊဲႏႈန္း ကို ႀကိုးခ်ည္ ထားနိုင္ေပမဲ႕ အမ်ားျပည္သူ စားတဲ႕ ျပည္တြင္း ဆန္ေဈးႏွင့္ အေျခခံ စားေသာက္ကုန္က မေမ်ွာ္ လင့္ပဲ ခုန္တက္တာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာတို႕ အင္ဂ်င္နီယာေတြ စက္ပစၥည္းေတြ နဲ႕ လုပ္ငန္း တည္ ဘို႕လုပ္တဲ႕ အခါ ဒီ စက္ပစၥည္းေတြရဲ႕ အရင္းေက် ကာလ တစ္ခုကို တြက္ရပါတယ္။  အဲ႕ဒီမွာ ဒီ စက္ပစၥည္းေတြ ရဲ႕ တန္ဘိုးေလ်ွာက် မူ႕ဆိုတာကို ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္ ရပါ တယ္။ ဆိုၾကပါစို႕ စက္အသစ္ တန္ဘိုး က ၁၀၀၀ က်ပ္ ဆိုပါစို႕ ေနာက္ႏွစ္ မွာ ဒီ စက္က ၉၀၀ က်ပ္ပဲ တန္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာ long term investment မွာ အရင္ဆံုး ဦးစားေပး တြက္ရတာ က "အရင္းေက် ကာလ" တစ္ခု အရင္ တြက္ခ်က္ ရပါတယ္။ အဲ႕ဒီ ထဲမွာ interest rate က factor အမ်ားႀကီး ထဲက တစ္ခုပါ။  ဆိုလိုတာ long term investment မွာ အဓိက က ဘယ္ေတာ့ အရင္းေက်မလဲ ဆိုတဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာ ခ်မွတ္ျပီး နည္းဗ်ဴဟာ မ်ား ဌာန အလိုက္ျပင္ဆင္ရပါတယ္။ တစ္ကယ္ေတာ့ ေရးရင္သာ လြယ္တာပါ။ ကမာ႔ၻ ေရႊေဈး ႏႈန္းနဲ႕ ျမန္မာ ေငြ နဲ႕ ေဒၚလာ ခ်ိတ္ဆက္ မူ႕ ႏႈန္း ထား က အင္မတန္ ဖမ္းရခက္ပါတယ္။ မရုိေသ စကား ဗ် " အရူးမလင္ "လုပ္ရတာမွ လြယ္ပါအံုးမယ္။ ဆရာႀကီး မဟုတ္ပါဘူးဗ်ာ အယူအဆ မွားရင္ ခြင့္လႊတ္ႀကပါ။ ရတနာ ခ်စ္သူ မိတ္ေဆြမ်ား အားလံုး ႏွစ္သစ္ မဂၤလာပါလို႕ ႏႈတ္ခြန္းဆက္လိုက္ပါတယ္။ စာလည္းေတာ္ေတာ္ ရွည္ေနလို႕ဒီမွာပဲ သိသေလာက္ ျပန္လည္ ရွင္းလင္းတာ ရပ္ပါရေစ။ မိမိ သိထားတာေလးေတြလည္း ဝင္ေရာက္ေဆြးေႏြးၿဖည့္စြက္ေပးဘို႕ ဖိတ္ေခၚအပ္ ပါသည္။  ေက်းဇူးတင္လ်ွက္။  ေက်းဇူးပါ ဆရာ WIn Naing Soe

EQ နဲ႔ IQ အေၾကာင္း

က်ေနာ္တုုိ ့ငယ္ငယ္က I.Q ဆိုုတဲ့ ေ၀ါဟာရ ေတာ္ေတာ္ ေခတ္စား တာ မွတ္မိေသးတယ္။
I.Q ဆိုုတာ Intelligent Quotient ဥာဏ္ရည္ ကိုု တုုိင္းတာတဲ ့အညႊန္းကိန္းေပါ့။
 
I.Q ျမင့္ ရင္ ဥာဏ္ေကာင္းတယ္ေပါ ့.. စာေတာ္တဲ့သူ။ ေက်ာင္းမွာ ထူးခၽြန္တဲ့သူ ဆုုိ ရင္ I.Q ျမင့္တယ္လုုိ ့ေျပာၾကတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ နွစ္။ ၁၅ ႏွစ္ ေလာက္က စျပီး E.Q ဆုုိ တာ ေခတ္စားလာတယ္။

 E.Q ဆိုုတာ Emotional Quotient ။ လြယ္လြယ္ေျပာရင္ မိမိ ရဲ႕ စိိတ္ခံစားမႈ ကို ထိန္း သိမ္းနိုုင္ တဲ ့စြမ္းရည္။ တနည္း စိတ္ ရင့္က်က္မႈ အညြန္းကိန္းေပါ့။ 

ဘာလုုိ႔လဲ ဆိုုေတာ ့ေအာင္ျမင္တဲ ့သူေတြ ရဲ ့ I.Q ေရာ၊ E.Q ေရာ တုုိင္းၾကည့္တဲ ့အခါ I.Q ျမင့္တဲ့ သူေတြထက္ E.Q ျမင့္တဲ့ သူေတြဟာ ဘ၀မွာ ပိုု ေအာင္ျမင္တာ ေတြ႔ရတယ္။
 
ဆုုိလိုုတာ က ဘ၀မွာ ေအာင္ျမင္ဖုုိ႔ ဆုုိရင္ ဥာဏ္ေကာင္းဖိုု ့ထက္ စိတ္ဓါတ္ ရင့္က်က္၊ ခုုိင္မာမႈ က ပိုုအေရး ၾကီးတယ္ဆုုိတဲ့ သေဘာေပါ ့။

လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ပတ္က Harvard Business Review စာအုုပ္ထဲက Daniel Goleman ေရးတဲ့ What makes a Leader? (ဘယ္အရာက ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ေစသလဲ) ဆုုိတဲ့ ေဆာင္းပါး ဖတ္ရေတာ ့E.Q အေၾကာင္းေရးထားတာ ေတာ္ေတာ္ သေဘာက်တယ္။ သူက E.Q ဆိုုတာ ဘာလဲလုုိ ့ေျပာရံုုတင္ မကဘူး။ E.Q ျမင့္ေအာင္ ဘယ္လုုိ ေလ့က်င့္နုိင္တယ္ ဆုုိတာ ေျပျပ ထားတာ။ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ကိုု ေအာက္မွာ ဖတ္ၾကည့္ပါ... 



“အဖြဲ ့အစည္းေတြ မွာ သိပ္ေတာ္တဲ့ေခါင္းေဆာင္ေတြ နဲ ့သာမန္ ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုု ကြဲျပားေစတဲ့ အရာက technical skill အတတ္ပညာ ကၽြမ္းက်င္မႈ မဟုုတ္ပါဘူး..တဲ့။ တကယ္ေတာ ့E.Q လိုု ့ေခၚတဲ ့ မိမိရဲ ့စိိတ္ခံစားမႈကိုု ထိန္းသိမ္းနိုုင္ တဲ့ စြမ္းရည္။ 

တနည္း စိတ္ရင့္က်က္မွဳပါ..တဲ ့။ E.Q ျမင့္တဲ ့ေခါင္းေဆာင္ေတြ အုုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အဖြဲ ့အစည္းတစ္ခုု ဟာ တႏွစ္ ကို ေအာင္ျမင္မွဳ ၂၀% ပိုု တုုိးတက္တာ ေတြ ့ရပါတယ္..တဲ့။ E.Q/E.I (Emotional Intelligence) စိတ္ ဓါတ္ ရင္ ့က်က္မွဳ အညြန္းကိန္းမွာ ပါ တဲ ့..စြမ္းရည္ေတြ ကေတာ ့.. 

(၁) Self-awareness; (မိမိ ကိုုယ္ကုုိ သိတာ) မိမိရဲ ့အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ေတြ။ မိမိ က အေျပာအဆုုိ။ အျပဳ အမူေတြ က သူတပါး အေပၚ ဘယ္လုုိ သက္ေရာက္မယ္ဆုုိ တာ ကိုု သိတာ.. 

(၂) Self-regulation (မိမိကိုုယ္ ကိုု ထိန္းသိမ္းနိုုင္တာ) (စိတ္ဆိုုး၊စိတ္ ညစ္၊ေဒါသ ထြက္ စရာ ေတြရွိ ရင္) မိမိ ကိုုယ္ ကိုု ထိန္း ခ်ဳပ္ နုုိင္တာ။ ဒါမွ မဟုုတ္.အာရံုုေျပာင္း နိုု္င္တာ) 

 (၃) Motivation: စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္မွဳ။ စိတ္ တက္ၾကြ မွဳ ကိုု ထိန္းသိမ္းနိုုင္ တာ. 

(၄) Empathy: သူတပါး ရဲ ့စိတ္ ခံစား ခ်က္ ကိုု နားလည္တာ. 

(၅) Social skill: အျခား သူေတြ နဲ ့ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္၊ယံုုၾကည္ မွဳ တည္ေဆာက္ျပီး ကိုုယ္ လုုိ ခ်င္တဲ ့ပန္းတုုိင္ ကိုု ဦးေဆာင္နုုိင္တာ ပါ ..တဲ့။ 

က်ေနာ္ တုုိ ့အားလံုး မွာ..အဲဒီ စြမ္းရည္ ၅ ခုု က ေမြး ကတဲ က ရွိ ၾကပါတယ္..တဲ့ ။ အခ်ိဳ ့ စြမ္းရည္ ေတြမွာ အားနည္း ေနတာ၊ အခ်ိဳ့ စြမ္း ရည္ ေတြမွာ ျမင့္ေနတာ ေတာ ့ရွိ တတ္ ပါတယ္ ..တဲ့။ 

အဲ ဒီ စြမး္ရည္ေတြ ကိုု ပိုုမိုု အားေကာင္းေအာင္ ေလ့က်င့္ လုုိ ့ရပါတယ္။ ေလ့က်င့္ဖုုိ ့ နည္းေတြ ကေတာ ့...ဇြဲ ရွိရွိ နဲ႔ လ့က်င့္တာ၊ မိတ္ေဆြေတြ၊ ေလ့က်င့္ေပးတဲ ့ဆရာေတြဆီက ေ၀ဖန္၊ အၾကံေပးမႈေတြ ေတာင္းခံတာပါ ပဲ..တဲ့။ “

က်ေနာ္ ကိုုယ့္ကိုုယ္ ကို ဆန္းစစ္ တဲ ့နည္း ကေတာ ့စြမ္းရည္ တစ္ခုုမွာ အမွတ္ျပည္ ့က ၁၀၀ ဆုုိရင္ ငါ ဘယ္ေလာက္ရမလဲ စဥ္းစားၾကည့္တာ။ 

နံပါတ္ (၁) စြမး္ရည္ မွာ အမွတ္ ၄၀ ေလာက္ပဲ ရနုုိင္တယ္ထင္တယ္။ 

နံပါတ္(၂) က်ေတာ ့အမွတ္ ၃၀ ေလာက္ပဲရွိမယ္။ 

အမွတ္ (၄) စြမ္းရည္ ကေတာ ့မဆုုိးဘူး။ အမွတ္ ၇၀ ထိ ေပးၾကည္ ့ထားတယ္။ 

အမွတ္ (၃)  နဲ ့(၅) ကေတာ ့ ၅၀ ေက်ာ္၊ ၆၀ ေလာက္ရွိ မလားမသိဘူး။ က်ေနာ္ ကေတာ့ ကုိယ့္မွာ အားနည္း ေနတဲ့ ပထမ ၂ ခုု self-awareness နဲ ့self-regulation ကိုု ေလ့က်င့္ေနတယ္။

 ေတာ္ေတာ္ အကိ်ဳး ရွိတယ္ဗ်။ မိတ္ေဆြ ေတြ၊သူငယ္ခ်င္းေတြလဲ ဘယ္ဟာေတြ ေလ့က်င္ ့ၾက မလဲ။


E.Q ေကာင္းေအာင္......
က်ေနာ္ E.Q အေၾကာင္း ေရးတဲ ့စာ ေပၚမွာ comment တစ္ခုုေရးထားတာ ဖတ္ ရတယ္။ ဘာေရးထားသလဲ ဆုုိေတာ ့..”   သေဘာကေတာ့ E.Q ပဲက်င့္လို ့ရတယ္။ I.Q နိမ့္ရင္ေတာ့ ဘာမွလုပ္လို ့မရဘူးေပါ့ေနာ္”..တဲ ့။ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတဲ ့ comment ေလးဗ် ။ 

သူေျပာမွ I.Q အေၾကာင္း ဆက္ေတြး မိလိုု ့ေရးထားတာပါ... က်ေနာ္တုုိ ့က I.Q လုုိ ့ဆုုိ ရင္ ေက်ာင္း မွာ စာေတာ္တာ၊ ေက်ာင္းသင္ ဘာသာရပ္ မွာ ထူးခၽြန္တာ နဲ ့ပဲ ဆက္ စပ္ေတြးေလ့ ရွိၾကတယ္။ 

I.Q ေကာင္းတဲ ့သူလိုု ့ေျပာလုုိက္ရင္ က်ေနာ္ စျမင္တဲ ့သူက အုုိင္းစတုုိင္း ေပါ့။ ဥာဏ္ ၾကီးရွင္ ၾကီးေပါ ့။ ေဘာလံုုး မွာ အင္မတန္ ထူးခၽြန္ တဲ ့့ပီလီ တိုု ့၊ အခုု ေခတ္ ဆိုု မက္ဆီ တိုု ့။ ဂီတ မွာ ကမၻာေက်ာ္တဲ ့ မုိက္ကယ္ဂ်က္ဆင္ တိုု ့၊ မက္ေဒါနား တိုု ့ ကိုု I.Q နဲ ့ဆက္စပ္ျပီး မေတြးၿဖစ္ဘူး။ 

တကယ္ေတာ ့သူတုုိ ့လဲ I.Q ျမင္ ့ ့ တဲ့ သူေတြပဲ။ ဘာလိုု ့လဲ ဆုုိေတာ ့ Intelligence ဥာဏ္ေကာင္း တယ္၊ တနည္း စြမ္းေဆာင္ရည္ ေကာင္းတယ္ ဆုုိ တာ ခြဲ ျခမ္း စိတ္ ျဖာနုုိင္ တဲ ့ဥာဏ္ စြမ္းရည္ (Analytical Intelligence) တခုု ထဲ မဟုုတ္ဘူးတဲ့။ 

Intelligence ဥာဏ္ စြမ္းရည္ မွာ အနဲ ဆံုုး ၇ မ်ိဳးေလာက္ေတာင္ ရွိသတဲ့။ ဆရာ ကိုု တာ ေရးတဲ ့ “ျဖန္ ့ထြက္ေတြးျခင္း နဲ ့အၿခားစာတန္းမ်ား “ စာအုုပ္ထဲ က Howard Gardner ရဲ့ Theory of multiple Intelligence ကိုု ကိုုးကားျပီး ေရးထားတဲ့ စာပုုဒ္ကိုု ဖတ္ ၾကည္ ့ေစခ်င္တယ္..

“ဟိုုး၀ဒ္ဂါဒနာ ဟူေသာ ဟားဘတ္ ပညာေက်ာင္းမွ ပါေမာကၡ ၾကီးက တုုိင္းတာလိုု ့ရေသာ ဥာဏ္စြမး္ရည္ (၇) မိ်ဳး ရွိသည္ဟုု ေျပာၾကားေၾကာင္း၊

ထိုု ခုုႏွစ္မ်ိဳးမွာ......
၁။ ပထမ တစ္မ်ဳိးမွာ ခဲြၿခမ္း စိတ္ၿဖာႏုိင္စြမ္းရည္ (Analytical Intelligence) ၿဖစ္ၿပီး စာေမးပဲြမ်ား ၊အုိင္က်ဴမ်ားႏွုင့္ တုိင္းတာေၾကာင္း။

၂။ဒုတိယ တစ္မ်ဳိး မွာ ပုံေဖာ္ႏုိင္ စြမ္းရည္ (Pattern Intelligence) ၿဖစ္ၿပီး အရာ၀ထၱဳ မ်ား၏ သ႑န္ကုိ သိၿခင္း၊ ပုံသ႑န္ကုိ တီထြင္ႏုိင္ၿခင္းမ်ားၿဖစ္ေၾကာင္း။ သခ်ာၤပညာရွင္မ်ား၊ ကြန္ပ်ဳတာ ပရုိဂရမ္မ်ား၊ အႏုပညာရွင္မ်ား ရွိေသာ စြမ္းရည္မ်ဳိးၿဖစ္ေၾကာင္း။ 

သူတုိ႕မွာ ပုံေဖာ္ စြမ္းအင္၌ စြမ္းရည္ၿမင့္မားလွေသာ္လည္း သာမန္အတန္းတင္ စာေမးပဲြမ်ား၌ က်ႏုိင္ေၾကာင္း၊

၃။တတိယ တစ္မ်ိဳးမွာ ကာယစြမ္းရည္ (physical intelligence) ၿဖစ္ၿပီး ေဘာလုံးသမားမ်ား ၊ေရကုးသမားမ်ား၊ေဂါက္သမားတုိ႕တြင္ ရွိတတ္၍ သူတုိ႕တြင္ အၿခားစြမ္းရည္ ရွိခ်င္မွ ရွိမွာ ၿဖစ္ေၾကာင္း။

၄။ (Musical intelligence)-ဂီတ အနုုပညာစြမ္းရည္..

၅။ပဥၥမ တစ္မ်ဳိးမွာ လက္ေတြ႕စြမ္းရည္ (Practical Intelligence) ၿဖစ္ၿပီး တီဗြီတစ္လုံးကုိ လမ္းညႊန္လႊာ မပါပဲ ၿဖဳတ္၍ ၿပန္တပ္ႏုိင္ေသာ စြမ္းရည္တစ္မ်ဳိး ၿဖစ္ေၾကာင္း၊ အစိတ္အပုိင္း နာမည္ကုိ ေခၚတတ္ခ်င္မွ ေခၚတတ္မွာ ၿဖစ္ေၾကာင္း။

၆။ဆဌမ တစ္မ်ဳိးမွာ ခံစား သိႏုိင္စြမ္းရည္ (Intrapersonal Intelligence) ၿဖစ္ၿပီး ၿငိမ္ၿငိမ္ သက္သက္ ေနတတ္၊မွ်ေ၀ခံစားတတ္၍ ကဗ်ာဆရာမ်ား၊အတုိင္ပင္ခံ (Counsellors) မ်ား ၿဖစ္လာတတ္ေၾကာင္း။

၇။သတၱမ တစ္မ်ဳိးမွာ သဟာယ စြမ္းရည္ (Interpersonal Intelligence) ၿဖစ္ၿပီး အမ်ားႏွင့္ လုပ္တတ္၊ေနတတ္၊ ကိစၥၿပီးေၿမာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္တတ္ေသာ မန္ေနဂ်ာ မ်ားတြင္ ရွိရ မည့္ စြမ္းရည္မ်ဳိးၿဖစ္ေၾကာင္း။”

ဆရာ ကိုုတာ ရဲ ့စာအုုပ္ထဲမွာ ပဲ ဆက္ေရးထားတာ က..” ခ်ားလ္စ္ဟန္ဒီ က ၂၁ ရာစုု မွာ ေက်ာင္းသားေတြ ရဲ ့စြမ္းရည္ ကိုု ခြဲျခမ္း နုုိင္တဲ့ စြမ္းရည္ (Analytical Intelligence) တစ္ခုု ထဲ (စာေမးပြဲ တစ္ခုု တည္း) နဲ ့ ဆန္ကာခ် ေနတဲ ့ကိစၥ ကေတာ ့ တယ္ မနိပ္လွ ဘူး ဟုု ေျပာပါ သည္ “ တဲ ့။

အဲဒီ စာကေန က်ေနာ္ ဆက္ ေတြး ၾကည္ ့မိတယ္။ ...ကိုုစိုုးသူတိုု ့၊ ျဖူျဖူေက်ာ္သိန္း တုုိ ့၊ ဆရာမ ဂ်ဴး ၊ဆရာ ေဖျမင့္တိုု ့ဆရာ ၀န္ ေတြ ေပမယ့္ သူတိုု ့ရဲ့ Intelligence က အနုုပညာ ဖန္တီး တဲ့ ဘက္မွာ အားသန္ေတာ ့ အဲဒီ ဘက္မွာ ျမႇဳပ္ႏွံ လုုပ္ၾကေတာ ့နုုိင္ငံေက်ာ္ အနဳပညာရွင္ ေတြ။ 

စာေပ ပညာရွင္ေတြ အျဖစ္ ေအာင္ျမင္ ထူးခၽြန္ ေနၾကတာေနမွာ ..လိုု ့။ ဆရာ ေမာင္စိန္၀င္း(ပုုတီကုုန္း)၊ ဆရာ ေအာ္ပီက်ယ္တုုိ ့ ဆုုိရင္ အင္ဂ်င္နီယာေတြပါပဲ။ သူတိုု အားသန္ တဲ ့ စြမ္းေဆာင္ ရည္ Intelligence ကိုု ရွာေတြ ့ ျပီး အဲဒါကိုု ဖြံ ့ျဖိဳး ေအာင္ လုုပ္ခဲ ့ၾကလုုိ႔သာ ေအာင္ျမင္ၾကတာ..လိုု ့။

တကယ္ေတာ ့က်ေနာ္ တိုု ့မွာ ေမြးကတည္း က ကိုုယ္အားသန္တဲ့ Intelligence ဥာဏ္ စြမ္းေဆာင္ရည္ လိုု ့ေခၚတဲ ့ ” ဇ “ေလးေတြ ပါလာပံုုုုရတယ္။ ကိုုယ္ရဲ ့Intelligence က ဘာလဲ ဆုုိတာ ျမင္ေအာင္ ၾကည္ ့ျပီး ဖြံ ့ၿဖိဳး ေအာင္ ေလ့က်င္ ့နိုုင္ ရင္ ထူးခၽြန္ ေအာင္ျမင္ သူေတြ ျဖစ္ လာမွာပဲ။ 

က်ေနာ့ မိတ္ေဆြ၊ သူငယ္ခ်င္း တိုု ့ေရာ ..ဥာဏ္စြမး္ရည္ (၇) မိ်ဳး ထဲက ကိုုယ္ရဲ ့ တကယ့္ စြမ္း ရည္ ဟာ ဘယ္ဟာျဖစ္ မယ္ထင္သလဲ။ ကိုုုုယ္ ့ညီ၊ညီမေတြ။ သား၊သမီးေတြမွာလည္း သူတုုိ ့ ရဲ ့ Intelligence က ဘာျဖစ္မယ္ထင္ သလဲ။ 

အဲဒီ Intelligence ကိုု ဖြံ ့ျဖိဳး ေအာင္ လုုပ္ ေပး ဖုုိ ့ က ထူးခၽြန္ ေအာင္ ျမင္ ဖုုိ ့အတြက္ အေရးၾကီးတယ္ မဟုုတ္လား ဗ်ာ...


 ေဒါက္တာ ေအာင္မ်ိဳး