EQ နဲ႔ IQ အေၾကာင္း

က်ေနာ္တုုိ ့ငယ္ငယ္က I.Q ဆိုုတဲ့ ေ၀ါဟာရ ေတာ္ေတာ္ ေခတ္စား တာ မွတ္မိေသးတယ္။
I.Q ဆိုုတာ Intelligent Quotient ဥာဏ္ရည္ ကိုု တုုိင္းတာတဲ ့အညႊန္းကိန္းေပါ့။
 
I.Q ျမင့္ ရင္ ဥာဏ္ေကာင္းတယ္ေပါ ့.. စာေတာ္တဲ့သူ။ ေက်ာင္းမွာ ထူးခၽြန္တဲ့သူ ဆုုိ ရင္ I.Q ျမင့္တယ္လုုိ ့ေျပာၾကတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ နွစ္။ ၁၅ ႏွစ္ ေလာက္က စျပီး E.Q ဆုုိ တာ ေခတ္စားလာတယ္။

 E.Q ဆိုုတာ Emotional Quotient ။ လြယ္လြယ္ေျပာရင္ မိမိ ရဲ႕ စိိတ္ခံစားမႈ ကို ထိန္း သိမ္းနိုုင္ တဲ ့စြမ္းရည္။ တနည္း စိတ္ ရင့္က်က္မႈ အညြန္းကိန္းေပါ့။ 

ဘာလုုိ႔လဲ ဆိုုေတာ ့ေအာင္ျမင္တဲ ့သူေတြ ရဲ ့ I.Q ေရာ၊ E.Q ေရာ တုုိင္းၾကည့္တဲ ့အခါ I.Q ျမင့္တဲ့ သူေတြထက္ E.Q ျမင့္တဲ့ သူေတြဟာ ဘ၀မွာ ပိုု ေအာင္ျမင္တာ ေတြ႔ရတယ္။
 
ဆုုိလိုုတာ က ဘ၀မွာ ေအာင္ျမင္ဖုုိ႔ ဆုုိရင္ ဥာဏ္ေကာင္းဖိုု ့ထက္ စိတ္ဓါတ္ ရင့္က်က္၊ ခုုိင္မာမႈ က ပိုုအေရး ၾကီးတယ္ဆုုိတဲ့ သေဘာေပါ ့။

လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ပတ္က Harvard Business Review စာအုုပ္ထဲက Daniel Goleman ေရးတဲ့ What makes a Leader? (ဘယ္အရာက ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ေစသလဲ) ဆုုိတဲ့ ေဆာင္းပါး ဖတ္ရေတာ ့E.Q အေၾကာင္းေရးထားတာ ေတာ္ေတာ္ သေဘာက်တယ္။ သူက E.Q ဆိုုတာ ဘာလဲလုုိ ့ေျပာရံုုတင္ မကဘူး။ E.Q ျမင့္ေအာင္ ဘယ္လုုိ ေလ့က်င့္နုိင္တယ္ ဆုုိတာ ေျပျပ ထားတာ။ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ကိုု ေအာက္မွာ ဖတ္ၾကည့္ပါ... 



“အဖြဲ ့အစည္းေတြ မွာ သိပ္ေတာ္တဲ့ေခါင္းေဆာင္ေတြ နဲ ့သာမန္ ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုု ကြဲျပားေစတဲ့ အရာက technical skill အတတ္ပညာ ကၽြမ္းက်င္မႈ မဟုုတ္ပါဘူး..တဲ့။ တကယ္ေတာ ့E.Q လိုု ့ေခၚတဲ ့ မိမိရဲ ့စိိတ္ခံစားမႈကိုု ထိန္းသိမ္းနိုုင္ တဲ့ စြမ္းရည္။ 

တနည္း စိတ္ရင့္က်က္မွဳပါ..တဲ ့။ E.Q ျမင့္တဲ ့ေခါင္းေဆာင္ေတြ အုုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အဖြဲ ့အစည္းတစ္ခုု ဟာ တႏွစ္ ကို ေအာင္ျမင္မွဳ ၂၀% ပိုု တုုိးတက္တာ ေတြ ့ရပါတယ္..တဲ့။ E.Q/E.I (Emotional Intelligence) စိတ္ ဓါတ္ ရင္ ့က်က္မွဳ အညြန္းကိန္းမွာ ပါ တဲ ့..စြမ္းရည္ေတြ ကေတာ ့.. 

(၁) Self-awareness; (မိမိ ကိုုယ္ကုုိ သိတာ) မိမိရဲ ့အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ေတြ။ မိမိ က အေျပာအဆုုိ။ အျပဳ အမူေတြ က သူတပါး အေပၚ ဘယ္လုုိ သက္ေရာက္မယ္ဆုုိ တာ ကိုု သိတာ.. 

(၂) Self-regulation (မိမိကိုုယ္ ကိုု ထိန္းသိမ္းနိုုင္တာ) (စိတ္ဆိုုး၊စိတ္ ညစ္၊ေဒါသ ထြက္ စရာ ေတြရွိ ရင္) မိမိ ကိုုယ္ ကိုု ထိန္း ခ်ဳပ္ နုုိင္တာ။ ဒါမွ မဟုုတ္.အာရံုုေျပာင္း နိုု္င္တာ) 

 (၃) Motivation: စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္မွဳ။ စိတ္ တက္ၾကြ မွဳ ကိုု ထိန္းသိမ္းနိုုင္ တာ. 

(၄) Empathy: သူတပါး ရဲ ့စိတ္ ခံစား ခ်က္ ကိုု နားလည္တာ. 

(၅) Social skill: အျခား သူေတြ နဲ ့ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္၊ယံုုၾကည္ မွဳ တည္ေဆာက္ျပီး ကိုုယ္ လုုိ ခ်င္တဲ ့ပန္းတုုိင္ ကိုု ဦးေဆာင္နုုိင္တာ ပါ ..တဲ့။ 

က်ေနာ္ တုုိ ့အားလံုး မွာ..အဲဒီ စြမ္းရည္ ၅ ခုု က ေမြး ကတဲ က ရွိ ၾကပါတယ္..တဲ့ ။ အခ်ိဳ ့ စြမ္းရည္ ေတြမွာ အားနည္း ေနတာ၊ အခ်ိဳ့ စြမ္း ရည္ ေတြမွာ ျမင့္ေနတာ ေတာ ့ရွိ တတ္ ပါတယ္ ..တဲ့။ 

အဲ ဒီ စြမး္ရည္ေတြ ကိုု ပိုုမိုု အားေကာင္းေအာင္ ေလ့က်င့္ လုုိ ့ရပါတယ္။ ေလ့က်င့္ဖုုိ ့ နည္းေတြ ကေတာ ့...ဇြဲ ရွိရွိ နဲ႔ လ့က်င့္တာ၊ မိတ္ေဆြေတြ၊ ေလ့က်င့္ေပးတဲ ့ဆရာေတြဆီက ေ၀ဖန္၊ အၾကံေပးမႈေတြ ေတာင္းခံတာပါ ပဲ..တဲ့။ “

က်ေနာ္ ကိုုယ့္ကိုုယ္ ကို ဆန္းစစ္ တဲ ့နည္း ကေတာ ့စြမ္းရည္ တစ္ခုုမွာ အမွတ္ျပည္ ့က ၁၀၀ ဆုုိရင္ ငါ ဘယ္ေလာက္ရမလဲ စဥ္းစားၾကည့္တာ။ 

နံပါတ္ (၁) စြမး္ရည္ မွာ အမွတ္ ၄၀ ေလာက္ပဲ ရနုုိင္တယ္ထင္တယ္။ 

နံပါတ္(၂) က်ေတာ ့အမွတ္ ၃၀ ေလာက္ပဲရွိမယ္။ 

အမွတ္ (၄) စြမ္းရည္ ကေတာ ့မဆုုိးဘူး။ အမွတ္ ၇၀ ထိ ေပးၾကည္ ့ထားတယ္။ 

အမွတ္ (၃)  နဲ ့(၅) ကေတာ ့ ၅၀ ေက်ာ္၊ ၆၀ ေလာက္ရွိ မလားမသိဘူး။ က်ေနာ္ ကေတာ့ ကုိယ့္မွာ အားနည္း ေနတဲ့ ပထမ ၂ ခုု self-awareness နဲ ့self-regulation ကိုု ေလ့က်င့္ေနတယ္။

 ေတာ္ေတာ္ အကိ်ဳး ရွိတယ္ဗ်။ မိတ္ေဆြ ေတြ၊သူငယ္ခ်င္းေတြလဲ ဘယ္ဟာေတြ ေလ့က်င္ ့ၾက မလဲ။


E.Q ေကာင္းေအာင္......
က်ေနာ္ E.Q အေၾကာင္း ေရးတဲ ့စာ ေပၚမွာ comment တစ္ခုုေရးထားတာ ဖတ္ ရတယ္။ ဘာေရးထားသလဲ ဆုုိေတာ ့..”   သေဘာကေတာ့ E.Q ပဲက်င့္လို ့ရတယ္။ I.Q နိမ့္ရင္ေတာ့ ဘာမွလုပ္လို ့မရဘူးေပါ့ေနာ္”..တဲ ့။ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတဲ ့ comment ေလးဗ် ။ 

သူေျပာမွ I.Q အေၾကာင္း ဆက္ေတြး မိလိုု ့ေရးထားတာပါ... က်ေနာ္တုုိ ့က I.Q လုုိ ့ဆုုိ ရင္ ေက်ာင္း မွာ စာေတာ္တာ၊ ေက်ာင္းသင္ ဘာသာရပ္ မွာ ထူးခၽြန္တာ နဲ ့ပဲ ဆက္ စပ္ေတြးေလ့ ရွိၾကတယ္။ 

I.Q ေကာင္းတဲ ့သူလိုု ့ေျပာလုုိက္ရင္ က်ေနာ္ စျမင္တဲ ့သူက အုုိင္းစတုုိင္း ေပါ့။ ဥာဏ္ ၾကီးရွင္ ၾကီးေပါ ့။ ေဘာလံုုး မွာ အင္မတန္ ထူးခၽြန္ တဲ ့့ပီလီ တိုု ့၊ အခုု ေခတ္ ဆိုု မက္ဆီ တိုု ့။ ဂီတ မွာ ကမၻာေက်ာ္တဲ ့ မုိက္ကယ္ဂ်က္ဆင္ တိုု ့၊ မက္ေဒါနား တိုု ့ ကိုု I.Q နဲ ့ဆက္စပ္ျပီး မေတြးၿဖစ္ဘူး။ 

တကယ္ေတာ ့သူတုုိ ့လဲ I.Q ျမင္ ့ ့ တဲ့ သူေတြပဲ။ ဘာလိုု ့လဲ ဆုုိေတာ ့ Intelligence ဥာဏ္ေကာင္း တယ္၊ တနည္း စြမ္းေဆာင္ရည္ ေကာင္းတယ္ ဆုုိ တာ ခြဲ ျခမ္း စိတ္ ျဖာနုုိင္ တဲ ့ဥာဏ္ စြမ္းရည္ (Analytical Intelligence) တခုု ထဲ မဟုုတ္ဘူးတဲ့။ 

Intelligence ဥာဏ္ စြမ္းရည္ မွာ အနဲ ဆံုုး ၇ မ်ိဳးေလာက္ေတာင္ ရွိသတဲ့။ ဆရာ ကိုု တာ ေရးတဲ ့ “ျဖန္ ့ထြက္ေတြးျခင္း နဲ ့အၿခားစာတန္းမ်ား “ စာအုုပ္ထဲ က Howard Gardner ရဲ့ Theory of multiple Intelligence ကိုု ကိုုးကားျပီး ေရးထားတဲ့ စာပုုဒ္ကိုု ဖတ္ ၾကည္ ့ေစခ်င္တယ္..

“ဟိုုး၀ဒ္ဂါဒနာ ဟူေသာ ဟားဘတ္ ပညာေက်ာင္းမွ ပါေမာကၡ ၾကီးက တုုိင္းတာလိုု ့ရေသာ ဥာဏ္စြမး္ရည္ (၇) မိ်ဳး ရွိသည္ဟုု ေျပာၾကားေၾကာင္း၊

ထိုု ခုုႏွစ္မ်ိဳးမွာ......
၁။ ပထမ တစ္မ်ဳိးမွာ ခဲြၿခမ္း စိတ္ၿဖာႏုိင္စြမ္းရည္ (Analytical Intelligence) ၿဖစ္ၿပီး စာေမးပဲြမ်ား ၊အုိင္က်ဴမ်ားႏွုင့္ တုိင္းတာေၾကာင္း။

၂။ဒုတိယ တစ္မ်ဳိး မွာ ပုံေဖာ္ႏုိင္ စြမ္းရည္ (Pattern Intelligence) ၿဖစ္ၿပီး အရာ၀ထၱဳ မ်ား၏ သ႑န္ကုိ သိၿခင္း၊ ပုံသ႑န္ကုိ တီထြင္ႏုိင္ၿခင္းမ်ားၿဖစ္ေၾကာင္း။ သခ်ာၤပညာရွင္မ်ား၊ ကြန္ပ်ဳတာ ပရုိဂရမ္မ်ား၊ အႏုပညာရွင္မ်ား ရွိေသာ စြမ္းရည္မ်ဳိးၿဖစ္ေၾကာင္း။ 

သူတုိ႕မွာ ပုံေဖာ္ စြမ္းအင္၌ စြမ္းရည္ၿမင့္မားလွေသာ္လည္း သာမန္အတန္းတင္ စာေမးပဲြမ်ား၌ က်ႏုိင္ေၾကာင္း၊

၃။တတိယ တစ္မ်ိဳးမွာ ကာယစြမ္းရည္ (physical intelligence) ၿဖစ္ၿပီး ေဘာလုံးသမားမ်ား ၊ေရကုးသမားမ်ား၊ေဂါက္သမားတုိ႕တြင္ ရွိတတ္၍ သူတုိ႕တြင္ အၿခားစြမ္းရည္ ရွိခ်င္မွ ရွိမွာ ၿဖစ္ေၾကာင္း။

၄။ (Musical intelligence)-ဂီတ အနုုပညာစြမ္းရည္..

၅။ပဥၥမ တစ္မ်ဳိးမွာ လက္ေတြ႕စြမ္းရည္ (Practical Intelligence) ၿဖစ္ၿပီး တီဗြီတစ္လုံးကုိ လမ္းညႊန္လႊာ မပါပဲ ၿဖဳတ္၍ ၿပန္တပ္ႏုိင္ေသာ စြမ္းရည္တစ္မ်ဳိး ၿဖစ္ေၾကာင္း၊ အစိတ္အပုိင္း နာမည္ကုိ ေခၚတတ္ခ်င္မွ ေခၚတတ္မွာ ၿဖစ္ေၾကာင္း။

၆။ဆဌမ တစ္မ်ဳိးမွာ ခံစား သိႏုိင္စြမ္းရည္ (Intrapersonal Intelligence) ၿဖစ္ၿပီး ၿငိမ္ၿငိမ္ သက္သက္ ေနတတ္၊မွ်ေ၀ခံစားတတ္၍ ကဗ်ာဆရာမ်ား၊အတုိင္ပင္ခံ (Counsellors) မ်ား ၿဖစ္လာတတ္ေၾကာင္း။

၇။သတၱမ တစ္မ်ဳိးမွာ သဟာယ စြမ္းရည္ (Interpersonal Intelligence) ၿဖစ္ၿပီး အမ်ားႏွင့္ လုပ္တတ္၊ေနတတ္၊ ကိစၥၿပီးေၿမာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္တတ္ေသာ မန္ေနဂ်ာ မ်ားတြင္ ရွိရ မည့္ စြမ္းရည္မ်ဳိးၿဖစ္ေၾကာင္း။”

ဆရာ ကိုုတာ ရဲ ့စာအုုပ္ထဲမွာ ပဲ ဆက္ေရးထားတာ က..” ခ်ားလ္စ္ဟန္ဒီ က ၂၁ ရာစုု မွာ ေက်ာင္းသားေတြ ရဲ ့စြမ္းရည္ ကိုု ခြဲျခမ္း နုုိင္တဲ့ စြမ္းရည္ (Analytical Intelligence) တစ္ခုု ထဲ (စာေမးပြဲ တစ္ခုု တည္း) နဲ ့ ဆန္ကာခ် ေနတဲ ့ကိစၥ ကေတာ ့ တယ္ မနိပ္လွ ဘူး ဟုု ေျပာပါ သည္ “ တဲ ့။

အဲဒီ စာကေန က်ေနာ္ ဆက္ ေတြး ၾကည္ ့မိတယ္။ ...ကိုုစိုုးသူတိုု ့၊ ျဖူျဖူေက်ာ္သိန္း တုုိ ့၊ ဆရာမ ဂ်ဴး ၊ဆရာ ေဖျမင့္တိုု ့ဆရာ ၀န္ ေတြ ေပမယ့္ သူတိုု ့ရဲ့ Intelligence က အနုုပညာ ဖန္တီး တဲ့ ဘက္မွာ အားသန္ေတာ ့ အဲဒီ ဘက္မွာ ျမႇဳပ္ႏွံ လုုပ္ၾကေတာ ့နုုိင္ငံေက်ာ္ အနဳပညာရွင္ ေတြ။ 

စာေပ ပညာရွင္ေတြ အျဖစ္ ေအာင္ျမင္ ထူးခၽြန္ ေနၾကတာေနမွာ ..လိုု ့။ ဆရာ ေမာင္စိန္၀င္း(ပုုတီကုုန္း)၊ ဆရာ ေအာ္ပီက်ယ္တုုိ ့ ဆုုိရင္ အင္ဂ်င္နီယာေတြပါပဲ။ သူတိုု အားသန္ တဲ ့ စြမ္းေဆာင္ ရည္ Intelligence ကိုု ရွာေတြ ့ ျပီး အဲဒါကိုု ဖြံ ့ျဖိဳး ေအာင္ လုုပ္ခဲ ့ၾကလုုိ႔သာ ေအာင္ျမင္ၾကတာ..လိုု ့။

တကယ္ေတာ ့က်ေနာ္ တိုု ့မွာ ေမြးကတည္း က ကိုုယ္အားသန္တဲ့ Intelligence ဥာဏ္ စြမ္းေဆာင္ရည္ လိုု ့ေခၚတဲ ့ ” ဇ “ေလးေတြ ပါလာပံုုုုရတယ္။ ကိုုယ္ရဲ ့Intelligence က ဘာလဲ ဆုုိတာ ျမင္ေအာင္ ၾကည္ ့ျပီး ဖြံ ့ၿဖိဳး ေအာင္ ေလ့က်င္ ့နိုုင္ ရင္ ထူးခၽြန္ ေအာင္ျမင္ သူေတြ ျဖစ္ လာမွာပဲ။ 

က်ေနာ့ မိတ္ေဆြ၊ သူငယ္ခ်င္း တိုု ့ေရာ ..ဥာဏ္စြမး္ရည္ (၇) မိ်ဳး ထဲက ကိုုယ္ရဲ ့ တကယ့္ စြမ္း ရည္ ဟာ ဘယ္ဟာျဖစ္ မယ္ထင္သလဲ။ ကိုုုုယ္ ့ညီ၊ညီမေတြ။ သား၊သမီးေတြမွာလည္း သူတုုိ ့ ရဲ ့ Intelligence က ဘာျဖစ္မယ္ထင္ သလဲ။ 

အဲဒီ Intelligence ကိုု ဖြံ ့ျဖိဳး ေအာင္ လုုပ္ ေပး ဖုုိ ့ က ထူးခၽြန္ ေအာင္ ျမင္ ဖုုိ ့အတြက္ အေရးၾကီးတယ္ မဟုုတ္လား ဗ်ာ...


 ေဒါက္တာ ေအာင္မ်ိဳး

ကိုယ္ပိုင္ လုပ္ငန္းေလး တစ္္ခု လုပ္မယ္

ဆိုေတာ့ အရင္ဆံုး စဥ္းစားရမွာ က ကိုယ့္မွာ ဘာေတြ ရွိသလဲ ဆိုတာပါပဲ။
 
၁။ ေနရာ ရွိသလား။
 
၂။ အတတ္ ပညာရွိိသလား။
 
၃။ လူ ရွိသလား။
 
၄။ ေငြ ရွိသလား။
 
 ေက်ာင္းမွာ သင္ရ တာေတာ့ Land, Labor, Capital ေပါ့။
 
ကၽြန္ေတာ့္ မွာ ရံုးခန္း ဖြင့္ေလာက္တဲ့ ေနရာ မရွိဘူး။ လက္ရွိေနတာ ကလည္း ရန္ကင္း တိုက္ခန္းျဖစ္ေန တယ္။ ေလးလႊာ ဆိုေတာ့ ရံုးခန္း ဖြင့္ဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္။ မိသားစု နဲ႕ေနတာ ဆိုေတာ့ ပိုဆိုးတယ္။ ဒီေတာ့ ေနရာက မျဖစ္ေန ရွာကိုရွာရမယ္။ မဝယ္ႏိုင္မွာေသခ်ာေတာ့ ငွားဖို႕ရွာရမွာေပါ့။

အတတ္ပညာ အေန နဲ႕ ..... ဘာေတြ တတ္သလဲ ဆိုရင္ အသံုးတည့္ တာ တိတိ ပပ ဘာမွ မတတ္ဘူး လို႕ပဲ ေျပာ ရမယ္။ ပံုျပင္ တစ္ပုဒ္ ဖတ္ဖူးတယ္။ 

မိုးေခါင္ေရရွား နယ္တစ္ခု က စာေတာ္ တဲ့ လူငယ္ တစ္ေယာက္ ကို ရြာက လူေတြ ေငြစုၿပီး ၿမိဳ႕ကို ပညာသင္ လႊတ္တယ္။ ပညာေတြ တတ္ၿပီး ရြာျပန္ လာေတာ့ အားလံုး က အားကိုးၾကတာေပါ့။ ဘာေတြသင္ လာ သ လဲေပါ့။ 

လူငယ္ေလး က သေဘၤာေဆာက္ တဲ့ ပညာ သင္လာခဲ့တယ္။ သိပ္ကၽြမ္း ဆိုပဲ။ ခက္တာ က သူတို႕ဆီ မွာ ေခ်ာင္းေတာင္ မရွိဘူး။ အဲဒါ နဲ႕ပဲ အဲဒီ ပညာ တတ္ႀကီး ကို တစ္ရြာလံုး က ထမင္းတင္ေကၽြးထားရသတဲ့။ 

ငါတို႕ရြာက ပညာတတ္ႀကီးကြ ဆိုၿပီးေတာ့လည္း ဂုဏ္ယူ ရတာေပါ့ေလ။ ကၽြန္ေတာ္ လည္း အဲလိုပဲ။ ဘာေတြ တတ္သလဲ ဆိုရင္ မစားရ ဝခမန္း ေျပာစရာေတြ အမ်ားႀကီး။ ေလေၾကာင္းလိုင္း အေၾကာင္း နည္းနည္း သိ တယ္။ ဘဏ္ အေၾကာင္း နည္းနည္း သိတယ္။ ေကာ္ပိုေရးရွင္းႀကီးေတြ ဘယ္လို အလုပ္ လုပ္ရတယ္ နည္း နည္းသိတယ္။ အသံလႊင့္ လုပ္ငန္း အေၾကာင္း နည္းနည္းသိတယ္။ ေဖာင္ေဒးရွင္း တစ္ခုဘယ္လို အလုပ္ လုပ္ရတယ္ နည္းနည္းသိတယ္။ 


အဲဒါေတြ က ကၽြန္ေတာ့္ အတြက္ေတာ့ သေဘၤာေဆာက္တဲ့ ပညာေတြျဖစ္ေနခဲ့တယ္။ အဲဒါ မ်ဳိးေတြကို ကိုယ္ ပိုင္လုပ္ႏိုင္ဖို႕ ဆိုတာ လြယ္တဲ့ ကိစၥမဟုတ္ဘူးေလ။ အဲဒီေတာ့ ဘာလုပ္ငန္း လုပ္မလဲဆိုတာကို စဥ္းစား ဖို႕ လိုလာ တယ္။ ကိုိယ္တတ္ႏိုင္ တာပဲျဖစ္ရမယ္။ လုပ္တတ္တိုင္း လုပ္လို႕မရပါ။
 
လူရွိသလား .... ဆိုေတာ့ ရွိသလိုလို နဲ႕ မရွိဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ နဲ႕ အလုပ္ တြဲလုပ္ခဲ့ ဖူးတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြ အမ်ားႀကီး။ ဒါေပမယ့္ သူတို႕ကို ကၽြန္ေတာ္ေခၚလို႕ မရဘူး။ 

ပထမ တစ္ခ်က္က လုပ္ငန္း အသစ္တစ္ခု အေနနဲ႕ သူတို႕ ရထားတဲ့ လစာ ကို ကၽြန္ေတာ္ေပးႏိုင္ဖို႕ ခက္ တယ္။ 

ဒုတိယ တစ္ခ်က္က က်င့္ဝတ္ အရ ကၽြမ္းက်င္ တတ္ေျမာက္ၿပီးသား ဝန္ထမ္းေတြ ကို အလုပ္ေဟာင္းကေန အတင္း ဆြဲထုတ္တာမ်ဳိး ကၽြန္ေတာ္ မလုပ္ခ်င္ဘူး။ ဒီေတာ့ လူသစ္ေတြ ရွာရမယ္။
 
အရင္းအႏွီး ရွိသလား။   တစ္သက္လံုး ဝန္ထမ္း လုပ္လာတဲ့ သူမို႕ စုထားေဆာင္း ထားတာ သိပ္မရွိပါ ။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ေတာင္ဥကၠလာ မွာ အဖြား ရဲ႕ေျမကြက္(ေပ ၄၀ × ေပ ၆၀) ကို ဦးေလးဆီ ကေန တစ္ျခမ္း အေမြ ရထားတဲ့ အတြက္ အိမ္ေဆာက္ေနတာ တန္းလန္းျဖစ္ေနတယ္။ 

စုထားေဆာင္း ထားတာ မွန္သမွ်  အဲဒီထဲမွာ အကုန္ ဝင္ေနၿပီ။ ရွိစု မဲ့စု နဲ႕ ေဆာက္ရတာ ဆိုေတာ့ အိမ္ က ႏွစ္ႏွစ္ ရွိၿပီ။ ခုထိ မၿပီးေသးဘူး။ ပိုက္ဆံ စုလိုက္။ တစ္ခုၿပီးေအာင္ လုပ္လိုက္နဲ႕ ေဆာက္ေနတာ။ ဦးေလး မိသားစု နဲ႕က တြဲလ်က္ေဆာက္ရတာ မို႕ မိသားစုေလးစု ရွိတဲ့ ဦးေလးနဲ႕ တစ္ေယာက္ တစ္ျခမ္း အျဖစ္ ဦးေလး အဆင္ေျပေအာင္ အိမ္က ကန္ထရိုက္တိုက္ လို ေလးထပ္ေဆာက္ ရေတာ့ ပိုၾကာသြားတယ္။ 

ဒီအတြက္ အလုပ္လုပ္မယ္ ဆိုေတာ့ ေျပာပေလာက္ေအာင္ ေငြ မရွိဘူး။ လုပ္ငန္းသစ္ တစ္ခုအတြက္ လံုေလာက္တဲ့ ေငြေၾကး အရင္းအႏွီး မရွိဘူး လို႕ပဲ ေျပာရမယ္။
 
လုပ္ငန္းအသစ္ ဘယ္လို စခဲ့သလဲ ဆိုလို႕သာပါ။ ေပးခ်က္ေတြ ကို သိေအာင္ ေျပာျပျခင္းသာ။ အဲဒီေပး ခ်က္ေတြေပၚမွာ ဒီပုစာၦ ကို အေျဖထြက္ေအာင္ တြက္ခဲ့ ရပါတယ္။
 
အလုပ္ ထြက္ၿပီးႏွစ္လေလာက္ အိမ္မွာ ပဲ ေနပါတယ္။ တက္စရာ ရံုးလည္း မရွိ။ လုပ္စရာ အလုပ္လည္း မရွိ ပါဘူး။ မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္းေတြ က ေတြ႕ခ်င္တယ္ လို႕ ဆက္သြယ္ လာရင္ နီးရာ ေကာ္ဖီဆိုင္ မွာ ခ်ိန္းေတြ႕ ပါတယ္။ 

ရင္းႏွီးတဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ား ကလည္း ေတြ႕ခ်င္တယ္ ဆိုရင္ သူတို႕ရံုးကို သြားၿပီး ေတြ႕ဆံု စကားေျပာျဖစ္ ပါတယ္။ အဲဒီမွာ လုပ္ငန္း အတူလုပ္ခ်င္တဲ့ လူေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ကို ဆံုရပါတယ္။ ထူးျခား တာက အမ်ားစု က ကၽြန္ေတာ့္ ကို ဝန္ထမ္းသက္ ရွည္ၾကာ ခဲ့တဲ့သူမို႕ ဝန္ထမ္းေကာင္း အျဖစ္ပဲ ျမင္ၾက ပါ တယ္။ 

ဒါေၾကာင့္ သူတို႕ရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြ မွာ ဝန္ထမ္း လုပ္ဖို႕အတြက္ပဲ အမ်ားဆံုး ကမ္းလွမ္းၾကပါတယ္။ လုပ္ငန္း စပ္တူ လုပ္ဖို႕ ကမ္းလွမ္း ခဲ့တာ ဦးတင္လတ္ (Chindwin College) နဲ႕ ကၽြန္ေတာ့္ သူငယ္ခ်င္း စတီဗင္ (Duwon) ပဲ ရွိခဲ့တယ္။


ကၽြန္ေတာ့္ အေနနဲ႕ က ကိုယ္ ဘာလုပ္တတ္ သလဲေတြကို အရင္ေမ့ပစ္ ရတယ္။ ကိုယ္ ဘာလုပ္ႏိုင္မလဲကို ဦးစားေပး စဥ္းစားရတယ္။ ေငြေၾကး အေထာက္အပံ့ ဘယ္က ရႏိုင္မလဲ ကိုလည္း တြက္ခ်က္ရတယ္။
 
ကၽြန္ေတာ့္ မွာ ဘဏ္ကိုေပါင္စရာ ေျမေလာက္ေလာက္လားလား မရွိဘူး။ လက္ရွိ အေမြရထားတဲ့ေျမ က လည္း ေဆာက္လုပ္လက္စႀကီး ဆိုေတာ့ ေခ်းေငြ ယူလို႕ မ်ားမ်ား မရႏိုင္။ ၿပီးေတာ့ နာမည္က ဦးေလး အမည္ေပါက္။ ခင္မင္သူေတြ ဆီက ေငြခ်းမယ္ ဆိုေတာ့လည္း ေပးရမယ့္ အတိုးက လုပ္ငန္းသစ္ တစ္ခု အတြက္ ဝန္ထုပ္ ဝန္ပိုးျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေနာက္ဆံုးအေျဖ က အရင္းအႏွီး အမ်ားအျပား မရႏိုင္တာ ေသခ်ာ တယ္ ဆိုတဲ့ အေျဖပဲ။

ေငြေၾကး အရင္းအႏွီး မရွိရင္ လူကိုပဲ ရင္းႏွီးရမယ္ ဆိုတာကို အေသအခ်ာ သေဘာေပါက္သြား တဲ့ေနာက္ မွာ အၾကံေပး လုပ္ငန္းေလး တစ္ခုကို အရင္ စမယ္လို႕ ဆံုးျဖတ္လိုက္ရတယ္။ စိတ္ထဲမွာ ရွိေနတဲ့ အိပ္မက္ ႀကီး ႀကီးမားမားေတြ ကို ႏွစ္အလိုက္ ခ်ေရးလိုက္တယ္။ ဒီႏွစ္ က်ရင္ ဒါျဖစ္ေအာင္ လုပ္မယ္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ လက္ရွိ ကေတာ့ လက္ေတြ႕က်တာ ကိုပဲ ေရြးလုိက္တယ္။

လုပ္ငန္း အမ်ဳိးအစား အရေတာ့ ေနရာရွာတယ္။ အသင့္ေတာ္ဆံုး ရံုးခန္း ကို သူငယ္ခ်င္း ကိုႏိုင္ေဇာ္(Blue Line Travel & Tours) ဆီက ရတယ္။ သူ႕လက္ရွိိ ရံုးခန္း ကို တစ္ျခမ္း ယူလိုက္တဲ့ နည္းပါပဲ။ 

သူ႕ ကူညီမႈေၾကာင့္ ရံုးခန္းေနရာေလး ကို သင့္ေတာ္တဲ့ေစ်းနဲ႕ ကၽြန္ေတာ္ ရတယ္။ ေအာင္ဆန္းကြင္းနားမွာ။ အထက္ ပန္းဆိုးတန္းမေပၚ က ပထမထပ္ တိုက္ခန္းေလး။ သူက တစ္ျခမ္း ကို ခရီးသြားလုပ္ငန္း ဖြင့္ထား တယ္။ ကၽြန္ေတာ္ က တစ္ျခမ္း ကို အၾကံေပး လုပ္ငန္းေလး လုပ္မယ္လို႕ ျပင္ဆင္လိုက္တယ္။


အဲဒီလို လုပ္ေနတုန္း မွာ ေနာက္ထပ္ မိတ္ေဆြ တစ္ေယာက္ နဲ႕ ဆက္သြယ္ မိတယ္။ သူက ကိုနႏၵာ။ သူက ရွမ္းျပည္ မွာ တန္ဖိုးနည္း အိမ္ရာ တစ္ခု ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕ အစိုးရ ဆီကေန ခြင့္ျပဳခ်က္ ရထားတယ္။

 ေလးခန္းတြဲ ငါးထပ္ တိုက္ေတြေပါ့။ သူရထားတဲ့ အထဲ ကေန ကၽြန္ေတာ္ေဆာက္ခ်င္ရင္ တခ်ဳိ႕ ကို ေပးေဆာက္ မယ္ လို႕ သူက ကမ္းလွမ္း လာတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က ၂၀၀၈ ကတည္းက ေဆာက္လုုပ္ေရး လုပ္ငန္း တခ်ဳိ႕ကို ဦးစီး ခဲ့ရဖူး တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳရွိတယ္။ 

တဆင့္ခံ လုပ္ငန္းျဖစ္တဲ့ အတြက္ အျမတ္ အမ်ားႀကီး မရႏိုင္ေပမယ့္ အရင္ ဝန္ထမ္း ဘဝမွာ ရခဲ့တဲ့ လစာ ထက္ေတာ့ ပိုရႏိုင္တယ္ လို႕ ကၽြန္ေတာ္ တြက္ခ်က္ မိတယ္။ ဒါနဲ႕ သူ႕ကမ္းလွမ္းခ်က္ ကို လက္ခံၿပီး ရွမ္းျပည္ မွာ ေဆာက္လုပ္ေရး တစ္ခုလည္း လုပ္မယ္လို႕ ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္။

အၾကံေပးလုပ္ငန္း က စပဲ ထားေသးတာ။ အလုပ္ မရွိေသးဘူး။ ေဆာက္လုပ္ေရး က စလုပ္ရေတာ့ မယ္။ ေဆာက္လုပ္ေရး က အရင္းအႏွီး အနည္း အပါးေတာ့ လိုတယ္။ ကိုယ္က အရင္ စိုက္ေဆာက္ရမယ္။ ၿပီးစီိးမႈေပၚ မူတည္ၿပီး ပိုက္ဆံ က ရမွာ ဆိုေတာ့ ကနဦး စိုက္ထုတ္စရာလိုတယ္။ 

အဲဒီေငြ အတြက္ ႀကိဳးစားေနတုန္း အရင္ အလုပ္အတူ လုပ္ခဲ့တဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြ က ကၽြန္ေတာ့္ကို ဆက္ သြယ္ လာတယ္။ အဲဒီ ထဲက တစ္ေယာက္ က ကိုေက်ာ္သီဟေပါ့။(အရင္ထူးက ဒု ဥကၠ႒ေဟာင္း)။ သူလည္း အလုပ္ ထြက္လိုက္ၿပီ။ အလုပ္ေပါင္းလုပ္ရေအာင္ လို႕ ကမ္းလွမ္း လာတယ္။ သူလည္း ကၽြန္ေတာ့္ လို တစ္ သက္လံုး ဝန္ထမ္း လုပ္လာသူ ဆိုေတာ့ လက္ထဲမွာ စုထားေဆာင္း ထားတာ သိပ္မရွိဘူး။ 

ဒါေပမယ့္ သူ႕မိဘေတြ က စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြ မို႕ အရင္းအႏွီး အမ်ားႀကီး မဟုတ္ေတာင္ ပမာဏ တစ္ခုေတာ့ သူ႕ကို ေထာက္ပံံ့ေပးႏိုင္ၾကတယ္။ အဲဒါ နဲ႕စဖို႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္ မွာ ကၽြန္ေတာ့္ ကို အလုပ္အတူ လုပ္ရေအာင္လို႕ ကမ္းလွမ္းထားသူႏွစ္ဦး ကို ဒီထက္ႀကီး တဲ့ လုပ္ငန္း က်မွ အတူ လုပ္မယ္လို႕ ကၽြန္ေတာ္ စဥ္းစားလိုက္တယ္။ 

လက္ရွိ လုပ္ရမယ့္ အလုပ္က အျမတ္နည္းတယ္။ သူတို႕က အလုပ္ႀကီးႀကီး လုပ္ခ်င္တဲ့ သူေတြ။ ဒီေတာ့ အလုပ္ႀကီးႀကီးေတြကို ႏွစ္အလိုက္ လုပ္ဖို႕ခ်ေရးထားတဲ့ အတိုင္း သူတိုိ႕နဲ႕ အဲဒီ က်မွ လုပ္ေတာ့မယ္လို႕ ဆံုးျဖတ္ရျပန္တယ္။

ဒီအခ်ိန္ မွာပဲ ကိုေသာင္းစုၿငိမ္း (7day) က တဆင့္ အန္ကယ္ ဦးရန္ဝင္း (A1 Construction) က ဆက္သြယ္ လာတယ္။ ျမန္မာ့ ခရီးသြားဘဏ္ ဆိုၿပီး ဘဏ္ တစ္ခု တည္ေထာင္ဖို႕အတြက္ပါ။ ဝန္ထမ္း လုပ္ဖို႕ကို ကၽြန္ေတာ္ ျငင္းလိုက္တယ္။ ဘဏ္ အမ္ဒီ ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ ထြက္ခဲ့တဲ့ ရာထူးေလ။ ဘဏ္ေထာင္တာ ကိုေတာ့ အၾကံေပး အျဖစ္ လုပ္ေပးနိုင္ပါတယ္လို႕ အေၾကာင္းျပန္လိုက္တယ္။ 

အန္ကယ္ က သေဘာတူ တာနဲ႕ ကၽြန္ေတာ့္ ရဲ႕ အၾကံေပး လုပ္ငန္း အတြက္ အလုပ္ ရသြားတယ္။
တၿပိဳင္ တည္း မွာပဲ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္တဲ့ ကိုေနေနလႊမ္းမိုး (ဧရာဟသၤာ) က ဆက္သြယ္ လာတယ္။ 

ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရ က အမ်ားပိုင္ ဘဏ္ တစ္ခု လုပ္ဖို႕ရွိတယ္။ ေတာင္သူလယ္ သမား ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ဘဏ္ တဲ့။ အဲဒီ မွာလည္း ဒီလိုပဲ။ အမ္ဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ မလုပ္ခ်င္ေတာ့ပါ။ အၾကံေပး ဆိုရင္ေတာ့ လုပ္ေပး ပါ့မယ္ ဆိုတာကို သူတို႕ကလည္း သေဘာတူတယ္။
 
ဒီလို နဲ႕ပဲ ကၽြန္ေတာ့္ ရဲ႕ အၾကံေပး လုပ္ငန္းေလး နဲ႕ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေလး က စတင္ အသက္ဝင္ လာပါတယ္။
 
အခုေနာက္ပိုင္းေတာ့ တျခား အလုပ္အသစ္ ကေလးေတြ ထပ္တိုး လာသလို အဲဒီ အလုပ္ေတြ အတြက္ လည္း ကူညီေပးသူေတြ ရွိလာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ထပ္ခ်ဲ႕မယ့္ လုပ္ငန္းေတြ အတြက္ ကေမာၻဇဘဏ္ က ကူညီမႈေတြ အမ်ားႀကီး ထပ္ေပးခဲ့တယ္။ ရိုးသားသူေတြ၊ ႀကိဳးစားသူေတြ အတြက္ ကူညီမယ့္သူ ဆိုတာ ရွိေနတတ္ တာပါပဲ။

ျမန္မာ ဆိုရိုး တစ္ခုလိုေပါ့ဗ်ာ။ ဘုရားေတာင္ အမီ ရွိမွပြင့္တယ္ ဆိုတာေလး။ အေတာ္ မ်ားမ်ား က ဥပမာေပးေျပာ တတ္ၾကေလ့ ရွိတယ္။

လုပ္ငန္း အသစ္တစ္ခု အတြက္ ဒီလိုမ်ဳိး ကလ်ာဏ မိတၱေတြ ဟာ အေပၚကေျပာထား တဲ့ Land, Labor, Capital လိုပဲ အေရးႀကီးတယ္ ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ သေဘာေပါက္ရ ပါမယ္။

ဒါေၾကာင့္ နံပါတ္ (၅) ကို ထပ္ထည့္ခ်င္ ပါတယ္။
 

၅။ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္း ရွိသလား။


ကုိရဲမင္းဦး

အတိုးႏွုန္း ႏွင့္ စီးပြား ၀င္ေငြ တြက္ခ်က္နည္း အေႀကာင္း သိေကာင္းစရာ

စီးပါြးေရသမား မ်ား အလုပ္ လုပ္ရာ တြင္ မိမိ လုပ္ေသာ လုပ္ငန္း ဘယ္ေလာက္ အတိုး ကိုက္သလဲ ဆိုတာ ကို ေပသီး ျပန္ေခါက္ႀကပါ တယ္။ 

ဥပမာ ၃ က်ပ္ တိုးလား? ၅ က်ပ္ တိုးလာ? ၁၀က်ပ္ တိုးလား? သူမ်ား ဆီ မွ ေငြ မေခ်းပဲ ကိုယ္႔ ပိုက္ဆံႏွင့္ ကိုယ္ လုပ္ေသာ္လည္း မိမိ လုပ္ငန္း အတိုး ဘယ္ေလာက္ ကိုက္လဲဆိုတာ လခ်ဳပ္ ႏွစ္ခ်ဳပ္ တြက္ႀကေပသည္။ တြက္ဘို႕လဲ လိုပါသည္ ။  ဒါမွလဲ မိမိ လုပ္ငန္း တိုးတက္မူ႕ဆုတ္ယုတ္မူ႕ သိနိုင္ပါသည္။

တစ္ခ်ိဳ႕ စနစ္ မက်ေသာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား က ok ok နဲ႕ အခ်ိန္ တန္ေသာ္ မ ok ဘဲ ျပဳတ္သြားပါေတာ့သည္။ ဘာျဖစ္လို လဲ ဆိုေတာ့ စနစ္တက် တစ္လ တစ္ခါ တႏွစ္ တစ္ခါ စာရင္း မခ်ဳပ္လို႕ပါ။ စာရင္းျပန္ခ်ဳပ္ျခင္း အားျဖင့္ အရူံး အျမတ္ ကို  ဦးစြာ သိရပါလိမ္မည္။ 

ok ျမတ္ပါ တယ္။  ေနာက္ တစ္ဆင့္ ဘယ္ အတိုးနဲ႕ ကိုက္ပါသလဲ? ၂၀ တိုးေလာက္ ကိုက္ရင္ ok ပါတယ္။ ၃က်ပ္ တိုး ကိုက္ရင္ သိပ္မေကာင္းဘူးေပါ့။ ကိုယ္ေငြလို လို႕ လွယ္ရင္ ေရႊ အေပါင္ေလးေပး မွ ၃က်ပ္ တိုးနဲ႕ ဆြဲလို႔ ရမွာကိုး ဒီေတာ့ ၃က်ပ္တိုး နဲ႕ ကိုက္ရင္ အရင္း ပဲ အေပါင္ဆိုင္ ကို လုပ္ေကြ်း လိုက္တာပဲလို႕သတ္မွတ္ ပါတယ္။ 

အခု ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ဘဏ္တိုး (ဘဏ္ေငြ အပ္ထားရင္ ဘဏ္ ကေပးေသာ အတိုးႏႈန္း)  ေတာင္ သိပ္ မကိုက္ျခင္ဘူး ဟု ျငီးတဲ႕သူမ်ားပါသည္။ တစ္ကယ္လဲ အဲ႕ဒီလို ျဖစ္ေနႀကပါသည္။

 ေျမကြက္ ေရာင္းဝယ္ လုပ္ေနသူ ရဲ႕စကား....
သူ ဟိုတစ္ ေလာက ေနရာ တစ္ခု မွာ ၈၀×၈၀ ေျမကြက္ တစ္ကြက္ ကို ၂၄၀၀ သိန္း နဲ႕ ဝယ္လိုက္ ပါတယ္။ အခုေျခာက္လ ေလာက္ႀကာ ေတာ့ သိန္း၂၅၅၀ လာေပးပါတယ္။ က်ြန္ေတာ္ က " မင္းေထာျပီ " ဆိုေတာ့ "ဘယ္ ကေထာရမွာတုန္း ရူံးေနတာ" " ေဟ" ဆိုေတာ့ သူက စိတ္ရွည္ လက္ရွည္ တြက္ျပပါတယ္။

သူ႕မိတ္ေဆြ ဆီမွာ ထားရင္ ၁ က်ပ္ ၂၅ျပား အတိုး ရေႀကာင္း သိန္း၂၄၀၀ ကို ေျခာက္လ ထားရင္ အတိုးရပံု တြက္ျပပါတယ္။
ပထမလ သိန္း ၂၄၀၀ မွာ ရရွိေသာ အတိုး သိန္း ၃၀ ရပါတယ္။
ဒုတိယလ သိန္း ၂၄၃၀ မွာ အတိုး သိန္း ၃၀.၃၇ ရပါတယ္ ။
တတိယလ သိန္း ၂၄၆၀.၃၇ မွာ အတိုး သိန္း ၃၀.၇၅ ။
စတုထၱလ သိန္း ၂၄၉၁.၁၂ အတိုး သိန္း ၃၁.၁၃ ။
ပဥၥမလ သိန္း ၂၅၂၁.၂၅ အတိုး သိန္း ၃၁.၅၁ ။
ဆ႒မလ သိန္း ၂၅၅၁.၇၆ အတိုး သိန္း ၃၁.၈၉ ။
ေျခာက္လ အပ္ျပီး ရရွိမဲ႕ တိုးရင္းေပါင္း သိန္း ၂၅၈၃.၆၅ ျဖစ္ပါတယ္။


"အဲ႕ဒီေတာ့ လက္ရွိ ရတဲ႕ေဈးက ၃၃ သိန္းေလာက္ ရူံးေနေႀကာင္း ဒါေတာင္ အတိုးႏႈန္း ကို ၁က်ပ္ ၂၅ျပား ႏႈန္း နဲ႕သာ တြက္ ထားေႀကာင္း တစ္ကယ္ လို႔ အျပင္မွာ ၃က်ပ္ တိုး နဲ႕ ယူျပီး ဝယ္ထားတာ ဆိုရင္ အရူံး ျပေနျပီ ျဖစ္ေႀကာင္းရွင္းျပေတာ့ နားေထာင္ရင္း ကြ်န္ေတာ္ တစ္ကိုယ္ လံုး ေခြ်းေတြ ျပန္ လာလို႕ သူငယ္ခ်င္း က တစ္ရူးေပပါ ဆဲြထုတ္ေပး ျပီး " ဟာ မင္း ဘယ္လိုျဖစ္တာလဲ ေခြ်းေတြ အရမ္းထြက္ေနပါလား?
 
သူနဲ႕ လမ္းခြဲျပီး အတိုးႏႈန္း ရဲ႕ လုပ္ငန္းေပၚ အက်ိဳး သက္ေရာက္မူ႕ ကို စဥ္းစားရင္ ေခြ်းေတြ ထပ္ ထြက္လာပါ တယ္။ လက္လီဆိုင္ မ်ား နဲ႕ အတိုးႏႈန္း ဆိုင္ခန္း တစ္ခန္း ကို တစ္လ ၆သိန္း နဲ႕ သိန္း၂၀၀ ရင္းျပီး လက္လီ ဆိုင္ ဖြင့္တယ္ ဆိုႀကပါစို႕။

ေရာင္းေကာင္းေကာင္း မေကာင္းေကာင္း တစ္ေန႕ ပံုမွန္ ထြက္ မဲ႕ စားရိတ္ တြက္ႀကည့္ ရေအာင္ .........
1) မိတ္ေဆြ လုပ္အားခ ကို ၈၀၀၀ သတ္မွတ္ႀကစို႕
2) အလုပ္သမား ႏွစ္ေယာက္ ေန႕စားခ 5000×2= 10000က်ပ္
3) ေရဘိုး မီးဘိုး တစ္ရက္ 3000 ဘဲ ထားၾကစို႕
4) ထမင္းဟင္း စားရိတ္ 12000 ဘဲ ထားၾကစို႕
5)ဆိုင္ခန္း ဌားခ တစ္ရက္ 20000
6) အရင္း သိန္ 200 ကို 3 က်ပ္ တိုး နဲ႕တစ္ရက္ေပးရမဲ႕အတိုး 20000
7) စည္ပင္ အမူိက္ခြန္ 1000
သာေရး နာေရး က်န္းမာေရး ပညာေရး စားရိတ္မ်ား ထည့္ မတြက္ေတာ့ပါဘူး။ 
မိမိေရာင္းတဲ႕ ကုန္ပစၥည္းမ်ား အေလ အလြင့္ ထည့္ မတြက္ေတာ့ပါဘူး။ 
ဒီ စားရိတ္ေတြ က တစ္ေယာက္နဲ႕ တစ္ေယာက္ ကုန္က်စားရိတ္ မတူနိုင္ပါဘူး။ ကိုယ္႔ ဟာကိုယ္ ထည့္ေပါင္းႀကပါ။

အဲ႕ဒီေတာ့ တစ္ေန႕ေရာင္းေကာင္းေကာင္း မေကာင္းေကာင္း မိတ္ေဆြ ရဲ႕ ထြက္ေငြ က 74000 က်ပ္ ရွိပါတယ္။ ဒီေန႕ မိတ္ေဆြ အေရာင္း အဝယ္ လုပ္ လို႔ အျမတ္ေငြ 50000 ဆိုရင္ မိတ္ေဆြ 24000 အႏႈတ္ျပ သြားပါျပီ။ 

အေရာင္း အဝယ္ က ဒီေန႕ ေကာင္း တယ္ မနက္ျဖန္ မေကာင္းဘူး ဆိုတဲ႕သေဘာ ရွိပါတယ္။ ဒီေတာ့ လခ်ဳပ္ နဲ႕ျပန္ဖမ္း ရပါတယ္။ ရက္ 30 ပဲ သတ္မွတ္ ၾကစို႕။ 

တစ္လ မိတ္ ေဆြရဲ႕ ေသခ်ာ တဲ႕ ထြက္ေငြ က 2220000 က်ပ္ပါ။ မိတ္ေဆြ ရဲ႕ အျမတ္က သိန္း 40 ဆိုရင္ ဒီလ 17.8 ျမတ္ ပါတယ္။ သာေရး နာေရး ပညာေရး က်န္းမာေရး ေမာ္ေတာ္ကား ဆီဘိုး  နုတ္လိုက္ရင္ ရူံးေတာင္
ရူံးမလားပဲ။

တစ္ခ်ိဳ႕ လက္လီဆိုင္ မ်ား က ပစၥည္းေဈး ကို % အေသ တင္ ေရာင္းတဲ႕ သူေတြ အတြက္ ေဖာ္ျမဴလာ ခ်ႀကည့္ ရေအာင္..........

 ဆိုပါစို႕ မိတ္ေဆြက ပစၥည္း အားလံုး ကို 10% တင္ထားတယ္ေပါ့။ မိတ္ေဆြ ထြက္ေငြ ကာဘာျဖစ္ဘို႕ မိတ္ေဆြေရာင္းရေငြ ဟာ အနဲဆံုး တစ္သိန္း ကို တစ္ေသာင္းျမတ္ေတာ့ အနဲဆံုး ေရာင္ရေငြ က 780000 ဘိုးရွိမွ မိတ္ေဆြ အရင္းရမွာ ဆို တဲ႕ အသိေလး ထည့္ထား လိုက္ရုံပါပဲ။ ရွင္းပါတယ္ေနာ္။

 ေရႊ ဝယ္ေရာင္း နဲ႕ပတ္သက္ လို႔ေျပာႀကည့္ရေအာင္........
ဆိုႀကပါစို႕ မိတ္ေဆြ သိန္း210 ရင္းျပီး ေရႊသံုး တံု ဝယ္လိုက္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ေရႊေဈးက တစ္တံုးကို သိန္း70ေပါ့ ။





 ေရႊ ကစားရင္ ေရႊ နဲ႕ပဲ အရင္း သတ္မွတ္တာ အရွင္းဆံုး နဲ႕ အမွန္ဆံုးပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕လဲ ယာယီ ဝင္ကစားသူက အရင္း ကို ျမန္မာက်ပ္ ေသာ္လည္း ေကာင္း ေဒၚလာ နဲ႕ေသာ္လည္းေကာင္း သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။

1) ေရႊ နဲ႕ သတ္မွတ္ရင္ ေရႊ 3 တံုး
2) ျမန္မာေငြ နဲ႕ သတ္မွတ္ရင္ က်ပ္ သိန္း 210
3) ေဒၚလာ နဲ႕သတ္မွတ္ရင္ 1200 ပဲ သတ္မွတ္ၾကစို႕
 
 ေဒၚလာ $ 17500
ဒီေရႊ သံုးတံုး ကို အရင္းျပုျပီး အေရာင္း အဝယ္ လုပ္ရာ တစ္လျပည့္ တဲ႕ အခ်ိန္ မွာ ေရႊေဈး က 780000 ေဈးျဖစ္ျပီး ေဒၚလာ ေဈး က ၁၂၃၀ ျဖစ္ေနသည္ ဆိုႀကပါစို႕ ၊

1) မိတ္ေဆြ လက္ထဲမွာ ေရႊ သံုးတံုး နဲ႕ အျမတ္ေငြ က်ပ္ 5 သိန္း ဆိုရင္ မိတ္ေဆြ ေသခ်ာတဲ႕ ၅ သိန္္း ျမတ္ သြားပါျပီ။

2) မိတ္ေဆြ လက္ထဲ မွာ က်ပ္ 225 သိန္း ေငြသားခ်ည္းပဲ က်န္တယ္ ဆိုရင္ မိတ္ေဆြ ေငြသား 15 သိန္း အျမတ္ျပေသာ္ လည္း ေရႊ နဲ႕ တြက္ရင္ က်ပ္ 14 သိန္း အရူံး ေပၚသြားပါျပီ။

3) မိတ္ေဆြ လက္ထဲမွာ ေဒၚလာ $ 18200 က်န္ခဲ႕ရင္ ေဒၚလာ အေနနဲ႕ ေျပာရင္ 700 ျမတ္ေသာ္လည္း ေရႊ သံုးတံုး နဲ႕ ျပန္တြက္ ရင္ ေဒၚလာ $ 520 အရူံးျပေနပါျပီ။

4) အတိုးႏႈန္း နဲ႕ တြက္ရင္ 1.25 အတိုး နဲ႕တြက္ရင္ သိန္း 210 တလ ျပည့္တဲ႕ အခ်ိန္မွာ ရမဲ႕ တိုးရင္းေပါင္း 21262500 ရမွာပါ။

အတိုးႏႈန္း အေျခခံျပီး အျမတ္ျပန္တြက္ႀကည့္ႀကစို႕......

1) ေရႊ အေျခခံတဲ႕သူက 2637500  က်ပ္ျမတ္ပါတယ္။
2) က်ပ္ေငြ အေျခခံတဲ႕သူက 1237500  က်ပ္ျမတ္ပါတယ္။
3) ေဒၚလာ အေျခခံ တဲ႕သူက 1487500 က်ပ္ျမတ္ပါတယ္။
 
ဒီ အပင္မွာ ေရႊ ဝင္ကစားသူ သံုးဦး လံုး အတိုးေပးစား သူနဲ႕ စာရင္ ok ပါတယ္။ တစ္ကယ္လို႔မ်ား ေရႊေဈး ေငြလႊဲ ႏႈန္း ဂြ်မ္းျပန္က် လာရင္ အတိုးေပးစား တဲ႕သူက ရီေနမွာပါ။ 

ဆိုႀကပါစို႕ ေရႊေဈး 670000 နဲ႕ ေဒၚလာေဈး 1150 ျဖစ္ခဲ႕ရင္ ေရႊ ဝင္ကစားသူ သံုးဦး စလံုးျမန္မာက်ပ္ျပန္ လဲရင္ အရူံးေပၚေနျပီ အတိုးေပးစားသူက စင္ေပၚ ေရာက္သြားပါတယ္။ ျမန္မာ က်ပ္ မာလာတဲ႕သေဘာပါ။

ဒီ အျဖစ္ အပ်က္ ကေန "သီအိုရမ္" ထုတ္ႀကည့္ရင္ ေရႊေဈး  ျငိမ္တဲ႕ အက် ဘက္ကို ဦးတည္ေနရင္ ျမန္မာေငြ မာလာရင္ " အတိုးေပးစား" တာ ကိုက္ပါတယ္။ တစ္ကယ္လို႕ ေရႊေဈး တက္ရိပ္ျပတဲ႕ အခ်ိန္ ျမန္မာေငြ ေပ်ာ့ လာတဲ႕ အခ်ိန္ မွာ ေရႊ ဝင္ကစားတာ ပိုအက်ိဳးရွိပါတယ္။
 
အက်ိဳးအျမတ္ က ဘာမွ မဆိုင္ပါဘူး။ ခုန အျဖစ္အပ်က္ ကေနျပီး က်ပ္ေငြ ႏွင့္ ေဒၚလာ အေျခခံတဲ႕သူ ႏွစ္
ေယာက္က ေရႊသံုးတံုး ျပန္ မဝယ္ နိုင္ေသာ္လည္း နီးစပ္ရာ ဘဏ္မွာ ျပန္အပ္ျပီး အတိုးႏႈန္း လိူင္း ျပန္စီး ရင္ ေရႊေဈး အက် ကို က်ားေခ်ာင္း ျပန္ေခ်ာင္းျပီး အဝယ္ မွန္ရင္ ျပန္ျမတ္ၾကပါေသးတယ္။ ကမာ႔ၻေရႊေစ်း
က တက္လိုက္ က်လိုိက္ အျမဲျဖစ္ေနတာကိုးဗ်။

Good will နဲ႕ Intellectual property ဘက္ေတြမွာ ရင္းႏွီ ျမွဳပ္ႏွ့့ံ လုပ္ကိုင္ တာဟာ အင္မတန္ ေကာင္း ပါ တယ္။ နိုင္ငံေတာ္ အစိုးရ ကလည္း အားေပးမွာပါ။

ကမာၻ မွာ ဒုတိယ အခ်မ္းသာဆံုးျဖစ္တဲ႕ မစၥတာ ဝါရင္း ဘတ္ဖတ္ (စာလံုးေပါင္း မွားရင္ ခြင့္လႊတ္) ကေျပာ ပါတယ္။ " သူ ဘယ္ေတာ့မွ ေရႊ မွာ ရင္းႏွီးျမူတ္ႏွံ မူ႕ မလုပ္ဘူး လယ္ေျမမွာ ရင္းႏွီး ျမူိတ္ႏွံရင္ အေမရိ ကန္ လယ္သမားေတြ အလုပ္ ရမည္ေပါ့"

 ျမန္မာ့ေရႊေပၚမွာ အဓိက အက်ိဳး သက္ေရာက္မူ႕ ၂ ခ်က္ရွိပါတယ္။ ကမာၻေရႊေဈး ရယ္ ျမန္မာ့ ေငြလဲႏႈန္း
ရယ္ ရိွပါတယ္။ ကမာ႔ၻေရႊေဈး က မည္သူမွ control မရပါ။ သူဟာသူ float ျဖစ္ေနမွာပါ။ inflation က
ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ တို႕ ေငြ မာတာေပ်ာ့ တာနဲ႕ တိုက္ရုိက္ ဆက္ႏြယ္ေနပါတယ္လို႕ထင္ပါတယ္။ 

ဆရာေျပာသလို ကုန္ေဈးႏႈန္းေဖာင္းပြတဲ႕ သေဘာ က ျမန္မာေငြေပ်ာ့လို႕ ပါ။ အရင္ က အစိုးရ ဝန္ထမ္း လစာ တိုးတယ္ ဆိုရင္ပဲ အျပင္ေဈးကြက္ မွာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ေငြကေပ်ာ့႔လာ တတ္ ပါတယ္။

ဒီ factor တစ္ခု က ျမန္မာ့ေရႊေဈး ကို ျမင့္ေစပါ တယ္။ ဆရာ ေျပာသလိုပါပဲ အတိုးႏႈန္း ထက္စာရင္ အဓိက အက်ိဳး သက္ေရာက္မူ႕က infation ပါ။

ေမ်ာ္လင့္ထားတဲ႕ ။ ေမ်ာ္လင့္ မထားတဲ႕ ကုန္ေဈးႏႈန္း ေဖာင္းပြမူ႕ ကျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေငြလႊဲႏႈန္း ကို ႀကိုးခ်ည္ ထားနိုင္ေပမဲ႕ အမ်ားျပည္သူ စားတဲ႕ ျပည္တြင္း ဆန္ေဈးႏွင့္ အေျခခံ စားေသာက္ကုန္က မေမ်ွာ္ လင့္ပဲ ခုန္တက္တာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။





ကြ်န္ေတာတို႕ အင္ဂ်င္နီယာေတြ စက္ပစၥည္းေတြ နဲ႕ လုပ္ငန္း တည္ ဘို႕လုပ္တဲ႕ အခါ ဒီ စက္ပစၥည္းေတြရဲ႕ အရင္းေက် ကာလ တစ္ခုကို တြက္ရပါတယ္။ 

အဲ႕ဒီမွာ ဒီ စက္ပစၥည္းေတြ ရဲ႕ တန္ဘိုးေလ်ွာက် မူ႕ဆိုတာကို ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္ ရပါ တယ္။ ဆိုၾကပါစို႕ စက္အသစ္ တန္ဘိုး က ၁၀၀၀ က်ပ္ ဆိုပါစို႕ ေနာက္ႏွစ္ မွာ ဒီ စက္က ၉၀၀ က်ပ္ပဲ တန္ပါတယ္။

ဆိုလိုတာ long term investment မွာ အရင္ဆံုး ဦးစားေပး တြက္ရတာ က "အရင္းေက် ကာလ" တစ္ခု အရင္ တြက္ခ်က္ ရပါတယ္။ အဲ႕ဒီ ထဲမွာ interest rate က factor အမ်ားႀကီး ထဲက တစ္ခုပါ။ 

ဆိုလိုတာ long term investment မွာ အဓိက က ဘယ္ေတာ့ အရင္းေက်မလဲ ဆိုတဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာ ခ်မွတ္ျပီး နည္းဗ်ဴဟာ မ်ား ဌာန အလိုက္ျပင္ဆင္ရပါတယ္။

တစ္ကယ္ေတာ့ ေရးရင္သာ လြယ္တာပါ။ ကမာ႔ၻ ေရႊေဈး ႏႈန္းနဲ႕ ျမန္မာ ေငြ နဲ႕ ေဒၚလာ ခ်ိတ္ဆက္ မူ႕ ႏႈန္း ထား က အင္မတန္ ဖမ္းရခက္ပါတယ္။ မရုိေသ စကား ဗ် " အရူးမလင္ "လုပ္ရတာမွ လြယ္ပါအံုးမယ္။
ဆရာႀကီး မဟုတ္ပါဘူးဗ်ာ အယူအဆ မွားရင္ ခြင့္လႊတ္ႀကပါ။

ရတနာ ခ်စ္သူ မိတ္ေဆြမ်ား အားလံုး ႏွစ္သစ္ မဂၤလာပါလို႕ ႏႈတ္ခြန္းဆက္လိုက္ပါတယ္။


စာလည္းေတာ္ေတာ္ ရွည္ေနလို႕ဒီမွာပဲ သိသေလာက္ ျပန္လည္ ရွင္းလင္းတာ ရပ္ပါရေစ။
မိမိ သိထားတာေလးေတြလည္း ဝင္ေရာက္ေဆြးေႏြးၿဖည့္စြက္ေပးဘို႕ ဖိတ္ေခၚအပ္ ပါသည္။

 ေက်းဇူးတင္လ်ွက္။

အင္တာနက္လိုင္း ျမန္ေအာင္ လုပ္နည္း

နဂိုရွိ မွ နားကိုင္းထြက္ ဆုိသလို န ဂိုအဝင္ အင္တာနက္ လိုင္း မေကာင္းရင္ ကိုယ္ရမယ့္ Output အင္တာနက္ လိုင္း ကလည္း မေကာင္းႏိုင္ပါဘူး။

ဒီၾကားထဲ Waste ျဖစ္သြားတာေတြ လည္း မိမိ ကြန္ျပဴတာ တစ္လံုးတည္း မွာ တင္ အမ်ားၾကီး ရွိေနတတ္ေတာ့ မေကာင္းတဲ့ ေကာ္နက္ ရွင္က တက္ကို မလာဘူး ျဖစ္သြားရပါေရာ။ 

ဒီလို အလဟႆ           ျဖစ္သြားမယ့္ Bandwidth ေတြကို Waste မျဖစ္ပဲ အျပည့္ အဝ အသံုးခ် လိုက္ရင္ အင္တာနက္ ေကာ္နက္ရွင္က အနည္း နဲ႔ အမ်ား ျပန္တက္ လာမွာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ 

လုပ္ပံုလုပ္နည္းေလး က ေအာက္ပါ အတိုင္း ျဖစ္ ပါတယ္။

၁။ Bndwidth ျမင့္ျခင္း  
Start Menu >Run > gpedit.msc ဟူေသာ စာကို ရိုက္> Enter ေခါက္။ Screen ဘယ္ဘက္က administrative templates ကိုေရြး> Network ကိုေရြး> QoS packet scheduler ကို click ႏိွပ္>limit reservable bandwidth ကို click ႏွိပ္။ Enabled ေျပာင္း၊ Bandwidth ကို 0 သုိ႔ထား။

လက္ရွိ အင္တာနက္ ျမန္ႏွုန္းထက္ ၂၀ ရာခိုင္ႏွုန္း တက္ပါတယ္။

၂။ Window network socket reset လုပ္ျခင္း

OS တစ္ခု ကေန အခ်က္အလက္ေတြ ကို ပို႔ဖို ႔အတြက္ network socket မ်ားအား အသံုးျပဳပါတယ္။ သူတို႔က ၾကာလာရင္ overload ျဖစ္ျပီး အင္တာနက္ အသံုးျပဳ ရေလးေစပါတယ္။

run>cmd ရိုက္ enter ေခါက္> command prompt တက္လာရင္ netsh winsock reset စာကို ရိုက္ Enter ေခါက္> ျပီးရင္ ကြန္ျပဴတာ ကို Restart လုပ္ရပါမယ္။

ဒီေလာက္ ဆုိရင္ျမန္သင့္ သေလာက္ ျမန္လာမယ္ လို႔ ထင္ပါတယ္။ အျခား နည္းလမ္းမ်ား ရွိရင္လည္း စာဖတ္သူ တို႔ လာေရာက္ မွ်ေဝ ႏိုင္ပါတယ္။

Pe Than Htike